Bệnh vẩy nến bao gồm nhiều loại với những biểu hiện đặc trưng và mức độ tổn thương da khác nhau. Nhận biết bệnh vẩy nến có những loại nào, cũng như phân biệt được loại vảy nến nguy hiểm nhất sẽ giúp bạn sớm có biện pháp phòng tránh và ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm mà căn bệnh này gây ra.
Vẩy nến là căn bệnh da liễu mạn tính, thường gặp do sự tăng sinh tế bào da một cách bất thường kèm theo tình trạng viêm. Nguyên nhân gây bệnh vảy nến chưa đươc xác định rõ nhưng có liên quan đến gen và rối loạn miễn dịch ở cơ thể người cùng với các yếu tố thúc đẩy sự phát triển của bệnh vảy nến như chấn thương da, nhiễm trùng, sử dụng thuốc đặc trị, căng thẳng, stress, thời tiết, môi trường, rượu và thuốc lá.
Các thể bệnh vẩy nến thường gặp
Tổn thương da đặc trưng ở bệnh vảy nến là những mảng da đỏ, tróc vẩy ở bề mặt và có giới hạn rõ ràng. Những vị trí dễ bị vẩy nến là da đầu, khuỷu tay, đầu gối…Theo TS. BS Lê Hữu Doanh (Phó Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương) cho biết, trong bệnh vẩy nến, người ta chia thành 2 thể chính là vẩy nến thể bình thường (thông thường) và vẩy nến thể đặc biệt. Mỗi thể bệnh có mức độ và biểu hiện khác nhau.
1 – Vẩy nến thể bình thường
Vẩy nến thông thường chiếm từ 85 – 90% các thể bệnh vẩy nến, bao gồm các dạng bệnh vẩy nến như vẩy nến mảng, vẩy nến chấm giọt, vẩy nến đồng tiền.
Vẩy nến thể mảng là dạng vảy nến phổ biến nhất của bệnh vảy nến nói chung và vẩy nến thể bình thường nói riêng. Loại vẩy nến này chiếm khoảng 80% các trường hợp vẩy nến, thường xuất hiện ở vùng da đầu, khuỷu tay, lưng, mặt trước cẳng chân, đầu gối, xương cùng.
Biểu hiện đặc trưng của bệnh vẩy nến mảng là những mảng vẩy màu bạc nổi trên bề mặt da. Các mảng hồng ban này xuất hiện với kích thước khác nhau với đường kính từ 5 – 10cm. Lúc đầu chỉ là vài vẩy nhỏ có lớp vẩy trắng trên đầu. Về sau, các nốt vẩy trắng ngày càng lan rộng. Các mảng da sẽ bong tróc từng mảng rồi lặp đi lặp lại một cách dai dẳng. Vùng da bệnh vảy nến mảng khô, nổi cộm, gây ngứa, thậm chí gây đau nhức.
Vẩy nến thể giọt là một dạng vẩy nến thường gặp khác nhưng đối tượng mắc bệnh chủ yếu là trẻ em. Bệnh vẩy nến giọt xuất hiện đột ngột và có liên quan đến bệnh viêm họng do liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A, viêm amidal do liên cầu khuẩn, viêm tai giữa.
Dấu hiệu khá dễ nhận biết của vẩy nến giọt là những tổn thương nhỏ màu đỏ hoặc hồng, có đường kính từ 1 mm cho đến vài mm, bên trên có phủ vẩy mỏng màu trắng đục, dễ bong và cạo ra vụn như phấn. Các vẩy này nổi rải rác khắp người, nhất là nửa thân trên, tay chân và da đầu. Các tổn thương này phát triển dần từ nhẹ đến nặng và lan rộng. Thể bệnh này có đáp ứng tố với kháng sinh, đỡ dần hoặc khỏi nhưng nếu điều trị không đúng cách có thể gây đỏ da toàn thân.
Vẩy nến đồng tiền là một thể bệnh điển hình và cũng rất thường gặp. Đặc trưng của thể vẩy nến này là những vết có đường kính từ 1 – 4 cm, tròn như đồng tiền, với số lượng không quá nhiều, có thể đếm được. Tuy nhiên, có đôi khi các vết này lên đến vài chục hoặc hơn và tiến triển mạn tính, dai dẳng.
2 – Vẩy nến thể đặc biệt
Mặc dù chỉ chiếm 10 – 15% các trường hợp vảy nến nhưng vẩy nến thể đặc biệt là thể bệnh nghiêm trọng và nguy hiểm nhất mà bệnh nhân cần lưu ý. Các loại vẩy nến trong thể đặc biệt bao gồm vẩy nến mủ toàn thân, vẩy nến đỏ da toàn thân, vẩy nến khớp.
Vảy nến đỏ da toàn thân là thể nặng và nguy hiểm nhất trong tất cả các thể bệnh vẩy nến. Thể vẩy nến đỏ da có thể tiến triển từ vẩy nến thể giọt hoặc do biến chứng của các bệnh vẩy nến thể bình thường không được điều trị hợp lý.
Biểu hiện đặc trưng của thể bệnh này là các tổn thương lan ra toàn cơ thể, đỏ tươi, căng bóng, phù nề, cộm, tróc vảy, các nếp kẽ bị trợt loét, rớm dịch mủ, nứt nẻ, không còn vùng da nào lành. Bệnh gây ngứa dữ dội, đau rát và cực kỳ khó chịu. Khi gãi dễ bị lở loét và gây nhiễm khuẩn. Ngoài các biểu hiện trên da, bệnh nhân còn kèm theo một số triệu chứng toàn thân như sốt cao, rét run, rối loạn tiêu hoá, suy nhược và có thể gây tử vong nếu mắc bệnh nhiễm khuẩn nào đó.
Cùng với vẩy nến đỏ da toàn thân, vẩy nến thể mủ cũng được các chuyên gia cảnh báo là thể bệnh vẩy nến rất nguy hiểm.
Có 2 thể vẩy nến mủ là:
– Vẩy nến mụn mủ toàn thân Zumbusch:
Dấu hiệu của vẩy nến thể này là các đám đỏ da lan toả có nổi chi chít các mụn mủ khoảng 1-2 mm, gây bỏng rát. Về sau, xuất hiện giai đoạn róc vẩy lá rộng kéo dài trong nhiều tuần. Bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng toàn thân như sốt cao đột ngột, mệt mỏi, rụng tóc, tổn thương móng…
– Vẩy nến mụn mủ lòng bàn tay, bàn chân Barber:
Bệnh có thể xuất hiện đột ngột bởi các vùng da mẩn đỏ có lớp mụn mủ vô khuẩn, lan rộng hoặc một vùng nhỏ ở bàn tay, ngón tay, bàn chân. Lớp mụn mủ này tiến triển từng đợt rất dai dẳng, thường gặp nhất ở mô cái và mô út. Bệnh có thể kèm theo phù nề ở chân tay, sốt cao, tiêu chảy, nổi hạch bẹn, giảm bạch cầu và hạ kali huyết; một số trường hợp chuyển thành thể mụn mủ toàn thân Zumbusch.
Vẩy nến khớp còn được gọi là viêm khớp vẩy nến, là một thể bệnh vẩy nến nặng có ảnh hưởng đến khớp xương. Đa số các trường hợp tổn thương vẩy nến xuất hiện trước các tổn thương khớp. Tổn thương da cũng nặng hơn và có tính chất lan tỏa, dầy gồ cao như vỏ sò, đôi khi kèm theo vẩy nến đỏ da. Ở khớp, tổn thương viêm đa khớp mạn tính, các khớp sưng đau và có thể dẫn đến biến dạng khớp, teo cơ, hạn chế cử động ngón tay và ngón chân. Nếu không được điều trị tích cực sẽ gây tàn phế, thậm chí tử vong do biến chứng ở các cơ quan nội tạng.
Ngoài các thể vẩy nến chính và thường gặp trên đây thì còn cò thể vẩy nến móng, vẩy nến đảo ngược… Song, tỉ lệ xuất hiện của các thể bệnh vảy nến này không cao và không phổ biến bằng những loại được liệt kê trên đây.
Loại vẩy nến nào nguy hiểm nhất?
Vẩy nến là một căn bệnh gây mất thẩm mỹ cực kỳ trên làn da. Tổn thương cơ bản của bệnh vẩy nến là những mảng da đỏ và bong vảy xuất hiện trên da đầu và các vùng tì đè (khuỷu tay, đầu gối,…) hoặc rải rác trên cơ thể. Trong các thể bệnh vẩy nến, nguy hiểm nhất là vẩy nến thể đặc biệt bao gồm các bệnh vẩy nến đỏ da toàn thân, vẩy nến thể mủ và vẩy nến khớp.
Ở thể đặc biệt, tùy theo loại vẩy nến bệnh nhân gặp phải mà có thể bị nổi các mụn mủ hoặc đỏ da toàn bộ cơ thể hoặc có thể kèm theo tổn thương móng (rỗ móng, móng đổi màu, tách móng, dày móng hoặc hư toàn bộ móng…), tổn thương xương khớp (đau khớp, viêm khớp và cột sống) gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống sinh hoạt. Nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách, bệnh vẩy nến có thể gây hại đến nội tạng, tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa, ung thư lymphoma, các bệnh lý tim mạch, bệnh Crohn và trầm cảm.
Để ngăn chặn các biến chứng không mong muốn của bệnh vẩy nến, ngay từ khi phát hiện các dấu hiệu bất thường trên da, bệnh nhân nên nhanh chóng đến các cơ sở chuyên khoa uy tín để được bác sĩ kiểm tra và chẩn đoán chính xác. Từ đó, điều trị kịp thời, đúng cách và hiệu quả, đẩy lùi căn bệnh vẩy nến ngay từ giai đoạn đầu.
Nguồn: https://vimed.org/
