Bs CKI Nguyễn Lương Thảo - Khoa Nội TM

1, Thay đổi lối sống giúp làm chậm tiến triển xuất hiện đái tháo đường 

Can thiệp thay đổi lối sống làm giảm đáng kể quá trình tiến triển từ Hội chứng chuyển hóa thành Đái tháo đường. Một nghiên cứu trên những đối tượng thừa cân kèm giảm  dung nạp glucose và có biểu hiện của hội chứng chuyển hóa. Những đối tượng ở nhóm can thiệp được khuyến cáo về chế độ ăn và chương trình tập luyện thích hợp cho từng bệnh nhân với năm mục tiêu là: giảm cân, giảm lương chất béo ăn vào, giảm lượng chất béo no bão hòa, tăng chất xơ và tăng thời gian tập luyện (ít nhất 30 phút mỗi ngày). Có 86% đối tượng đã tăng tập luyện trong thời gian nghiên cứu trung bình 3,2 năm. Nnhững bệnh nhân này có nguy cơ mắc đái đường thấp hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm không tập luyện thể lực (RR = 0,4; p< 0,001)

Trong nghiên cứu Diabetes Prevention Program Rechearch Group, những đối tượng tham gia chia làm hai nhóm hoặc thay đổi lối sống hoặc dùng metformin trong trung bình 2,8 năm. Các đối tượng can thiệp lối sống được áp dụng chế độ nghiêm ngặt với một khóa học gồm 16 bài về chế độ ăn, luyện tập và thay đổi lối sống, được hướng dẫn bởi người quản lý theo kiểu một người quản lý kèm một đối tượng trong vòng 24 tuần. Kết quả cho thấy thay đổi lối sống hiệu quả hơn metformin trong việc kéo dài tiến triển thành đái tháo đường. Các bài tâp thể dục trong 2 nghiên cứu này có cường độ khá nặng, người ta cũng thấy đi bộ khoản 19 km/tuần đã có thể có lợi khi điều trị hội chứng chuyển hóa

2, Bằng chứng có lợi của thay đổi lối sống

Một nghiên cứu đánh giá tác dung giảm nguy cơ còn tồn tại sau 3 năm dừng liệu pháp thay đổi lối sống tích cực. Những thay đổi lối sống chủ yếu ban đầu dưới hướng dẫn chặt chẽ trong 3 năm tự nó duy trì lợi ích trong 3 năm sau đó. Tuy nhiên, trong giai đoạn tích cực của nghiên cứu, tác dụng của thay đổi lối sống rất lớn .

3, Huyết áp và lối sống

Tăng huyết áp vừa phải, một yếu tố của hội chứng chuyển hóa áp dụng chế độ giảm  cân và luyện tập có thể giảm 8 mmHg huyết áp tâm thu, nếu kết hợp thêm chế độ ăn DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension – chế độ ăn để giảm huyết áp) thì sự giảm thêm con số huyết áp tâm thu cũng chỉ ở mức độ ít hơn. Tuy nhiên trong một nghiên cứu song song, người ta không thấy giảm mức tương tự trong vòng 18 tháng .

Khi cần phải dùng thêm thuốc, chẹn beta giao cảm và lợi tiểu nên được xem xét là lựa chọn thứ hai và cũng nên tránh trừ khi có chỉ đinh thuyết phục. Hiện nay người ta vẫn tranh cải về các bằng chứng chứng minh mối liên quan giữa sự xuất hiện mới đái tháo đường với thuốc chẹn beta giao cảm và lợi tiểu. Luu ý rằng đã có những bằng chứng có giá trị chống lại việc sử dụng chẹn beta giao cảm như là sự lựa chọn đầu tiên ở bệnh nhân tăng huyết áp béo phì. Một phân tích gộp đã thấy có mối liên quan giữa liệu pháp điều trị riêng biệt dùng lợi tiểu hoặc chẹn beta giao cảm với sự xuất hiện mới đái tháo đường ở bệnh nhân tăng huyết áp. Vì vậy khuyến cáo điều trị tăng huyết áp của Hội tăng huyết áp Châu âu phản đối việc dùng chẹn beta giao cảm ban đầu ở hội chứng chuyển hóa. Nebivolol có thể là một ngoại lệ, nhưng vẫn còn thiếu nghiên cứu về tác động lâu dài. Khi xem xét khả năng làm tăng nguy cơ xuất hiện đái tháo đường mới khi điều trị tăng huyết áp bằng chẹn beta giao cảm và lợi tiểu (đái đường mới là nguy cơ chủ yếu của hội chứng chuyển hóa) nên ưu tiên điều trị tăng huyết áp ban đầu với ACEI hoặc ARBs hoặc với lợi tiểu liều thấp như: hydrochlorothiazide (12,5 đến 2,5mg) nếu cần thiết (trừ khi có chỉ định xác đáng dùng chẹn beta giao cảm – lợi tiểu)

 TÀI LIỆU THAM KHẢO 

1. Opie LH: Metabolic syndrome. Circulation 2007; 115:e 32-35
2. Mancia G, et al : Metabolic syndrome in the Pressioni ArterioseMonitorate E loro Associazioni ( PAMELA) study: daily life blood pressure, cardiac damage. Prognosis.Hypertension 2007;49: 40-47
3. G rundy SM, e al: Diagnosis and management ò the Metabolic syndrome:an American Heart Asociation / National Heart., Lung , and blood Institute Scientific Statement, Circulation 2005; 112: 2735-2752
4. Gs Ts Nguyễn lân Việt : thuốc Tim Mạch