BS Huỳnh Thị Tố Nữ - 

Viêm gan virus B (VGVR B) là một bệnh truyền nhiễm do virus viêm gan B (HBV - Hepatitis B virus) gây ra, virus này có thể gây ra viêm gan tối cấp, viêm gan cấp và viêm gan mạn, biến chứng nặng dẫn tới xơ gan và ung thư gan.

HBV thuộc họ Hepadnaviridae, cấu trúc DNA. Có 3 loại kháng nguyên chính: HBsAg, HBeAg, HBcAg tương ứng với 3 loại kháng thể: anti-HBs, anti-HBe và anti-HBc.

HBV lây nhiễm qua đường máu, đường tình dục và từ mẹ sang con. Trong đó ở các nước châu Á, kiểu lây truyền từ mẹ sang con chiếm vai trò quan trọng.

Mức độ lây nhiễm tùy thuộc vào nồng độ HBV DNA và tình trạng HBeAg của mẹ vào 3 tháng cuối thai kỳ. Mẹ có HBeAg (+), trẻ sơ sinh có 95% nguy cơ bị nhiễm nếu không được điều trị dự phòng miễn dịch. Mẹ có HBeAg (-), tỷ lệ lây nhiễm cho con là 32%. Tỷ lệ lây nhiễm cho con tăng lên từ 0% nếu HBVDNA của mẹ thấp hơn 105copies/ml đến 50% nếu HBVDNA của mẹ từ 109-1010copies/ml .

28-39% trẻ vẫn bị nhiễm dù đã chích ngừa HBV sau sanh nếu HBVDNA của mẹ từ 10 9copies/ml trở lên HBsAg có trong sữa mẹ với nồng độ rất thấp do đó lây truyền chủ yếu là do trẻ bú cắn vào vú mẹ gây trầy sướt.

Đối với phụ nữ mang thai có HbsAg(+) và chưa điều trị thuốc kháng virus cần đánh giá:

Nếu thai phụ có tải lượng HBV DNA > 200.000 IU/mL (> 106 copies/mL) hoặc HBsAg định lượng > 104 IU/mL, tư vấn điều trị dự phòng lây truyền HBV từ mẹ sang con

+ Dùng TDF từ tuần 24 - 28 của thai kỳ, nếu muộn hơn thì nên bắt đầu ít nhất 4 tuần trước sinh và liên tục đến 4 - 12 tuần sau sinh

+ Theo dõi tình trạng của mẹ gồm triệu chứng lâm sàng, AST, ALT mỗi 4 - 12 tuần, tải lượng HBV DNA trong vòng 24 tuần sau sinh để phát hiện VGVR B bùng phát.

- Đối với phụ nữ đang điều trị viêm gan B mạn muốn có thai, nếu đang điều trị bằng thuốc không phải TDF thì chuyển sang TDF trước khi dự kiến có thai ít nhất 2 tháng.

- Đối với phụ nữ mới phát hiện có thai trong khi đang điều trị kháng vi rút, tiếp tục điều trị TDF, nếu đang điều trị thuốc không phải TDF thì chuyển sang TDF.

- Không chống chỉ định nuôi con bằng sữa mẹ ở những người mẹ có HBsAg dương tính và mẹ đang sử dụng TDF để điều trị bệnh hoặc điều trị dự phòng

Tất cả trẻ sơ sinh của bà mẹ có HBsAg dương tính nên:

- Được tiêm HBIG (Hepatitis B immunoglobin – Huyết thanh miễn dịch viêm gan B) và liều vắc xin HBV đầu tiên trong vòng 12 giờ (lý tưởng nhất là trong vòng 4 giờ) sau khi sinh

- Được tiêm ba liều vắc-xin HBV tiếp theo vào lúc 2, 4 và 6 tháng tuổi

- Được xét nghiệm HBsAg và anti-HBs sau 9–12 tháng tuổi (ít nhất 3 tháng sau liều vắc xin HBV cuối cùng).