Bs Trần Thanh Tịnh -
I. Đại cương
1. Định nghĩa:
Áp xe não được định nghĩa là những ổ nhiễm khuẩn khu trú trong nhu mô não do nhiều tác nhân gây nên. Thường gặp nhất là do vi khuẩn, ít gặp hơn như nấm, ký sinh vật. Áp xe não chiếm 8% tổng số khối choán chỗ trong sọ, đây là một trong số ít bệnh lý choán chỗ trong sọ có thể chữa khỏi hoàn toàn. Chẩn đoán và điều trị áp xe não đã có nhiều sự tiến bộ trong những năm qua nhờ sự áp dụng các kỹ thuật hiện đại như chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ, cộng hưởng từ khuếch tán, định vị, neuronavigation và kháng sinh hiệu quả. Áp xe não chủ yếu được điều trị khỏi bằng phẫu thuật, nhất là phẫu thuật chọc hút. Điều trị nội được sử dụng khi áp xe còn nhỏ hay điều trị nội sau khi phẫu thuật.
2. Tác nhân gây bệnh:
Vi khuẩn gây áp xe não có thể là vi khuẩn ái khí hay kỵ khí. Trước thời kỷ 1980, phần lớn các tác giả cho rằng áp xe não chủ yếu do vi khuẩn ái khí nhưng ngày nay, tỷ lệ vi khuẩn kỵ khí gây áp xe não cao ngang bằng với vi khuẩn ái khí. Nhiều nghiên cứu cho thấy vi khuẩn kỵ khí được phân lập ở 40%-80% bệnh phẩm mủ áp xe não. Theo hầu hết các nghiên cứu, liên cầu chiếm (30%-45%), sau đó là tụ cầu (25%-30%), ít gặp hơn là E.coli, Proteus, Enterobacter... Vi khuẩn kỵ khí hay gặp nhất là liên cầu kỵ khí (Peptostreptococcus), Bacteroides....
