Bs Huỳnh Công - 

ĐẶT VẤN ĐỀ

Gần đây, xu hướng kết hôn và sinh con càng ngày càng muộn. Theo Tổng cục thống kê năm 2022, tuổi kết hôn trung bình lần đầu trên cả nước là 26,9 tuổi (nam 27,3 tuổi, nữ 26,5 tuổi). So với năm 2000, con số này đã tăng 4,8 tuổi đối với nam và 3,3 tuổi đối với nữ. Kèm theo đó, mối lo lắng về hiếm muộn cũng ngày càng tăng. Các chị em phụ nữ, đặc biệt là những phụ nữ kết hôn muộn, mong muốn có một chỉ số dự báo về khả năng sinh sản trong tương lai. Trên các phương tiện truyền thông và các trang mạng xã hội, AMH (Anti-Mullerian Hormone) được đưa ra như một chỉ số dự báo đáng tin cậy về chức năng sinh sản phụ nữ. Tuy nhiên AMH có thật sự hiệu quả, chúng ta cùng tìm hiểu ngay sau đây.

AMH LÀ GÌ?

Từ những năm 1940, A. Jost đã tìm ra một loại Protein, được hình thành trong tinh hoàn của động vật có vú, bao gồm cả con người và khác với testosterone. Nó các nhiệm vụ làm thoái lui ống Mullerian, nên nó được đặt tên là Anti-Mullerian Hormone (AMH) và hơn 40 năm sau thì AMH và các thụ thể của nó mới được phân lập. AMH hay còn gọi là hormone ức chế Mullerian, là một hormone glycoprotein thuộc siêu họ transforming growth factor beta (TGF-β) nó có vai trò chính là định hình giới tính trong thời kỳ bào thai nam giới và điều hòa quá trình chiêu mộ và phát triển nang noãn ở phụ nữ . AMH là một homodimer peptide, có khối lượng phân tử là 140 kDa, bao gồm hai tiểu đơn vị glycoprotein giống hệt nhau, được nối với nhau bởi các cầu nối disulfide. AMH liên kết với thụ thể loại 2 – AMHR2, thụ thể này sẽ phosphoryl hóa thụ thể loại I – AMHR1 theo con đường tín hiệu TGF-β.

Hình 1. Phân tử AMH liên kết với thụ thể của nó.

(Nguồn: http://www.pymol.org)

 BS Đặng Nhật Quang - 

1.Tổng quan

Chấn thương là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu trên thế giới và Việt Nam .Đa chấn thương có tỷ lệ tử vong cao (10 % đến 20%), Việc chấn đoán và tiếp cận ban đầu nhanh và chính xác giúp làm giảm tỷ lệ tử vong

Lâu nay hướng tiếp cận truyền thống là chụp CTSCAN từng vùng cơ thể dựa trên thăm khám lâm sàng ban đầu, chụp Xquang qui ước và siêu âm đánh giá có trọng điểm trong chấn thương (FAST)

Chụp CLVT toàn thân là hướng tiếp cận mới trong bệnh cảnh đa chấn thương được áp dụng rộng rải trên thế giới, chụp CLVT toàn thân có thể giúp làm giảm thời gian tiếp cận chẩn đoán và giảm nguy cơ bỏ sót tổn thương. Thống kê 4% tổn thương trên chụp CLVT toàn thân không được phát hiện trên lâm sàng, trong đó có các tổn thương quan trọng như chấn thương cột sống cổ, dập phổi ,tràn khí màng phổi . Theo thống kê tổn thương phát hiện tình cờ được ghi nhận trên 41% bệnh nhân đa chấn thương được chụp CLVT toàn thân,thường gặp nhất là vùng bụng

Chụp CLVT toàn thân giúp việc xử lý nhanh chóng ,giảm tải tại khoa cấp cứu. Chụp CLVT toàn thân bỏ qua bước chụp Xquang qui ước và đánh giá, khám lại bệnh nhân sau chụp Xquang

BS Phan Tuấn Kiệt – 

Loạn sản phát triển khớp háng – Developmental Dysplasia of the Hip (DDH) trước đây thường gọi trật khớp háng bẩm sinh, đây là một trong những vấn đề về cơ xương phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh. DDH là một phổ rộng các bất thường của khớp háng từ mất vững, bán trật khớp, trật khớp thật sự cho tới biến dạng ổ cối. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, khả năng khớp háng phát triển bình thường là 95%. Nếu không phát hiện và điều trị, khớp háng có hình dạng bất thường sẽ dẫn đến tải trọng không đồng đều và dẫn đến thoái hóa khớp sớm. Để tránh điều này, trẻ cần được thăm khám khớp háng bằng các nghiệm pháp Ortolani và Barlow. Khi thăm khám ban đầu phát hiện bất thường hoặc có yếu tố nguy cơ khác, bước tiếp theo là siêu âm. Ban đầu, phần lớn giải phẫu của khớp chưa được cốt hóa và do đó không thể nhìn thấy trên X-quang, siêu âm có ưu điểm là có thể ghi được hình ảnh sụn chưa cốt hóa, cho phép đánh giá động và tránh bức xạ đến vùng chậu. Mặc dù siêu âm có thể được thực hiện bất cứ lúc nào sau khi sinh, phải thận trọng để tránh việc siêu âm thường quy sàng lọc trẻ sơ sinh trong vòng 4 tuần tuổi đầu tiên vì bao khớp lỏng lẻo và chưa ổn định có thể dẫn đến chẩn đoán quá mức và điều trị quá mức. Siêu âm sàng lọc được khuyến cáo ở trẻ từ 4 đến 6 tuần tuổi.

Xem tiếp tại đây

Bs Nguyễn Tấn Thương - 

1. Liều chiếu xạ

Liều chiếu xạ cho 1 phim X quang phổi chụp tư thế sau – trước khá thấp, khoảng 0,02-0,2mSv (miliSievert) và không nhiều hơn mức nhiễm xạ tự nhiên từ bức xạ của vỏ trái đất trong 3 ngày. Vai trò là tác nhân ung thư của bức xạ tia X trong chiếu xạ y tế là một vấn đề phức tạp. Nguồn dữ liệu đầu tiên được báo cáo liên quan đến các nạn nhân sống sót sau vụ nổ bom nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki. Tỷ lệ tử vong do vượt ngưỡng chiếu xạ được ghi nhận là lớn hơn 0,2 Sv (200 mSv) [8].

Hội đồng an toàn bức xạ quốc tế (La Commission internationale de radioprotection –ICRP) đã xác định nguy cơ của bức xạ tia X là gây tử vong do ung thư ở 50 trường hợp trên một triệu người khi tiếp xúc với liều chiếu xạ là 1 mSv. Có nghĩa là với liều chiếu xạ 20Sv thì gây 1 trường hợp tử vong hay 5 tử vong nếu 100Sv, tỷ lệ 5%. Sự tồn tại của nguy cơ này, dù nhỏ nhưng vẫn gây tranh cãi và do vậy, đã chứng minh cho mọi nỗ lực để giảm liều chiếu xạ, trong đó có tối ưu hóa kỹ thuật  [154]. Nguyên tắc chung của giảm liều là sử dụng mức độ bức xạ tối ưu nhất cho bệnh nhân nhưng vẫn đạt được chất lượng hình ảnh đảm bảo cho chẩn đoán (as low as reasonably achievable – ALARA)  [6]. 

Định nghĩa chung trong CLVT ngực, khái niệm chụp CLVT ngực liều thấp được gọi cho tất cả các trường hợp giảm liều chiếu xạ so với tiêu chuẩn/ thường quy [8]. 

Hình ảnh minh họa phim CLVT ngực liều thấp

Xem tiếp tại đây

Bs Trần Phước Việt - 

Xem tại đây