BS. Đặng Thị Quỳnh Chi - 

1. Để phòng ngừa ban đầu bệnh lý rối loạn lipid máu ở người trưởng thành, Hiệp hội nội tiết lâm sàng Hoa Kỳ (AACE) khuyến nghị sử dụng một công cụ hoặc máy tính đã được kiểm chứng để dự đoán nguy cơ mắc các biến cố bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch (ASCVD) trong tương lai như một phần của quá trình ra quyết định chung về điều trị.

Đánh giá nguy cơ ASCVD là một thành phần thiết yếu trong việc quản lý rối loạn lipid máu lấy người bệnh làm trung tâm. Tuy nhiên, việc bổ sung định lượng CAC (coronary artery Calcium), ApoB (apolipoprotein B) và Lp(a) (lipoprotein a ) để áp dụng rộng rãi còn hạn chế. Những xét nghiệm bổ sung này có thể cân nhắc đối với những người có nguy cơ trung bình, hiểu rõ chi phí tiềm ẩn của việc xét nghiệm bổ sung này và coi trọng thông tin nguy cơ được cung cấp từ việc sử dụng điểm CAC, ApoB và/hoặc Lp(a) để đưa ra quyết định điều trị.

2. Ở người trưởng thành mắc rối loạn lipid máu đang dùng statin dung nạp tối đa và bị ASCVD hoặc có nguy cơ mắc ASCVD cao hơn nhưng chưa đạt mục tiêu (LDL-C <70 mg/dL), AACE khuyến nghị sử dụng evolocumab hoặc alirocumab kết hợp với điều trị thông thường.

3. Ở người trưởng thành mắc rối loạn lipid máu không mắc bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch (ASCVD), AACE khuyến cáo không sử dụng thêm evolocumab hoặc alirocumab.

4. Không đủ bằng chứng để đưa ra khuyến cáo ủng hộ hay phản đối việc sử dụng inclisiran ở người trưởng thành mắc rối loạn lipid máu. Nhìn chung, có rất ít thử nghiệm và biến cố tim mạch để có thể xác định sự cân bằng giữa lợi ích và tác hại tiềm ẩn của việc sử dụng inclisiran kết hợp với điều trị thông thường. Cần có các thử nghiệm về kết cục tim mạch dài hạn với đầy đủ dữ liệu.

Đọc thêm...

BS. Trần Thị Minh Thịnh - 

I. Đại cương

Giảm tiểu cầu (số lượng tiểu cầu thấp) thường gặp ở những người bị xơ gan, tỷ lệ giảm tiểu cầu dao động từ 6% đến 78%, tăng dần từ những bệnh nhân bị xơ gan còn bù sang những bệnh nhân bị xơ gan mất bù. Có nhiều yếu tố gây ra tình trạng này, bao gồm lách to và giảm sản xuất tiểu cầu. Giảm tiểu cầu nghiêm trọng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu nghiêm trọng.

Giảm tiểu cầu ở bệnh nhân xơ gan được định nghĩa khi tiểu cầu (PLT) máu ngoại vi <100.000/mm3. Giảm tiểu cầu không những tăng nguy cơ chảy máu mà còn liên quan quá trình tái phục hồi tế bào gan, là một dự báo quan trọng biến cố mất bù ở bệnh nhân xơ gan. Tuy nhiên nếu giảm tiểu cầu đột ngột cần loại trừ các nguyên nhân khác như đông máu nội mạch lan toả, nhiễm trùng, do thuốc.....

II. Cơ chế

Ba cơ chế chính liên quan giảm tiểu cầu ở bệnh nhân xơ gan gồm:

• Giảm sản xuất tiểu cầu do giảm tổng hợp thrombopoietin (TPO) từ gan và tuỷ xương
• Tăng bắt giữ tiểu cầu tại lách do cường lách
• Tăng phá huỷ tiểu cầu do tăng ly giải fibrin hoặc tăng sản xuất kháng thể kháng tiểu cầu

Đọc thêm...

Bs Trần Minh Quang - 

TÓM TẮT

Bệnh nhân cần xử lý đường thở khẩn cấp có nguy cơ cao bị tụt oxy máu do bệnh lý phổi nguyên phát, nhu cầu chuyển hóa cao, thiếu máu, suy giảm khả năng hô hấp, và không thể bảo vệ đường thở chống lại nguy cơ hít sặc. Việc đặt nội khí quản thường cần thiết ngay cả khi chưa có đầy đủ thông tin để đánh giá nguy cơ thiếu oxy máu quanh thủ thuật, chẳng hạn như khí máu động mạch, giá trị hemoglobin, hoặc X-quang ngực. Bài báo này tổng quan các kỹ thuật dự trữ oxy và cung cấp oxy trong giai đoạn đặt nội khí quản nhằm giảm nguy cơ thiếu oxy nghiêm trọng, đồng thời giới thiệu một mô hình phân tầng nguy cơ để dự đoán khả năng tụt oxy máu.

GIỚI THIỆU

Quản lý đường thở khẩn cấp luôn tiềm ẩn rủi ro. Nhiều bệnh nhân cấp cứu bị thiếu oxy máu hoặc tụt oxy máu nặng trước khi can thiệp đặt nội khí quản được thực hiện. Mặc dù mục tiêu của đặt nội khí quản là cải thiện quá trình oxy hóa, nhưng bản thân thủ thuật này lại làm gián đoạn hô hấp và có thể dẫn đến thiếu oxy nghiêm trọng nếu không được chuẩn bị và thực hiện đúng cách.

Phần lớn các ca đặt nội khí quản khẩn cấp diễn ra trước khi có kết quả xét nghiệm khí máu động mạch, hemoglobin, hoặc hình ảnh học. Ngoài ra, các tình huống cấp cứu như co giật, ngừng tim, phù phổi, hoặc chấn thương sọ não không cho phép trì hoãn để có thêm thông tin. Do đó, bác sĩ phải áp dụng những chiến lược tối ưu hóa oxy hóa ngay cả khi thông tin bệnh nhân còn thiếu sót.

Tiền oxy hóa và các phương pháp cung cấp oxy quanh thời điểm đặt nội khí quản (per-intubation) là những công cụ thiết yếu nhằm ngăn ngừa thiếu oxy máu trong thủ thuật. Dưới đây, chúng tôi mô tả các kỹ thuật này và đề xuất một hệ thống phân tầng nguy cơ giúp hướng dẫn lựa chọn chiến lược phù hợp.

Xem tiếp tại đây

BS Nguyễn Thế Tuấn - 

Ốm nghén, với các triệu chứng buồn nôn và nôn, là một dấu hiệu khá phổ biến ở phụ nữ mang thai, thường xuất hiện vào khoảng tuần thứ 9 của thai kỳ và giảm dần sau đó. Tuy nhiên, khoảng 1 đến 1,5% phụ nữ mang thai có thể mắc phải nôn nghén quá độ. Tình trạng này được định nghĩa là buồn nôn và nôn dữ dội, dai dẳng trong thai kỳ, dẫn đến:

• Sụt cân từ 5% trở lên so với cân nặng trước khi mang thai.
• Mất nước.
• Rối loạn điện giải.

Nôn nghén quá độ có thể kéo dài suốt thai kỳ và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

I. Nguyên nhân gây nôn nghén quá độ

Mặc dù nguyên nhân chính xác của nôn nghén quá độ vẫn chưa được xác định rõ ràng, có một số yếu tố được cho là đóng vai trò quan trọng:

• Hormone thai kỳ: Nồng độ cao của beta-hCG (Human Chorionic Gonadotropin), một loại hormone do nhau thai sản xuất, được xem là yếu tố chính. Nồng độ beta-hCG thường đạt đỉnh vào khoảng thời gian mà các triệu chứng nôn nghén quá độ trở nên nghiêm trọng nhất.
• Estrogen: Nồng độ estrogen tăng cao cũng có thể góp phần vào các triệu chứng.
• Yếu tố di truyền: Tiền sử gia đình có người mắc nôn nghén quá độ hoặc bản thân đã từng bị ở những lần mang thai trước có thể làm tăng nguy cơ.
• Đa thai: Phụ nữ mang đa thai thường có nồng độ hormone cao hơn, do đó nguy cơ mắc HG cũng cao hơn.
• Các bệnh lý liên quan: bệnh lý tuyến giáp, cường giáp thoáng qua cũng có thể liên quan đến nôn nghén quá độ.

Đọc thêm...

Bs Phạm Thị Ny Na - 

Tổn thương thận cấp (AKI) ảnh hưởng đến 50% bệnh nhân nhập viện tại khoa chăm sóc đặc biệt (ICU) và có liên quan đến nguy cơ tử vong và bệnh thận tiến triển cao hơn. Liệu pháp thay thế thận (RRT) được bắt đầu ở một nhóm nhỏ đáng kể bệnh nhân nguy kịch bị AKI tuy nhiên, vẫn còn nhiều tranh cãi về thời điểm và cách thức triển khai RRT. Chúng tôi tổng hợp các nghiên cứu mới nhất và đưa ra các khuyến nghị chi tiết về việc chỉ định RRT để điều trị AKI tại ICU.

Khi nào nên bắt đầu RRT

Các trường hợp không cần RRT ngay lập tức: AKI không có biến chứng đe dọa tính mạng. Cuộc tranh luận về thời điểm RRT tối ưu đã được đưa ra dựa trên một số thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên. Thông điệp chung từ các thử nghiệm này là việc bắt đầu RRT khi không có biến chứng đe dọa tính mạng, ngay cả khi có AKI giai đoạn 2 hoặc 3 của KDIGO, không mang lại lợi ích sống còn. Chiến lược trì hoãn có thể giúp tránh được RRT ở tới 50% bệnh nhân, nhờ sự cải thiện tự nhiên chức năng thận được quan sát thấy trong hầu hết các trường hợp. Trong một thử nghiệm chứng minh lợi ích của việc bắt đầu RRT sớm hơn, nhiều bệnh nhân bị quá tải thể tích, một yếu tố kích hoạt phổ biến cho việc bắt đầu RRT. Do đó, khả năng diễn giải kết quả còn nhiều thách thức. Không có phân nhóm bệnh nhân nào dường như được hưởng lợi đặc biệt từ RRT sớm hơn. Ngược lại, chiến lược bắt đầu RRT sớm có thể dẫn đến tỷ lệ tử vong cao hơn khi không có thiểu niệu và có thể làm tăng nguy cơ phụ thuộc lọc máu lâu dài, đặc biệt ở những bệnh nhân có bệnh thận mạn tính từ trước.

Hình 1

Đọc thêm...