Bs Nguyễn Thị Kiều Trinh - 

1. Covid-19 là gì?

Bệnh coronavirus 2019, hay "COVID-19", là một bệnh nhiễm virus do một loại virus có tên SARS-CoV-2 gây ra. Virus xuất hiện lần đầu tiên vào cuối năm 2019 tại thành phố Vũ Hán, Trung Quốc. Nhưng nó đã lan truyền nhanh chóng và bây giờ pan rộng trên khắp thế giới. Hầu hết những người bị COVID-19 sẽ không bị bệnh nặng. Những người mắc COVID-19 có thể bị sốt, ho và khó thở, ảnh hưởng đến phổi và gây viêm phổi.

2. Covid-19 thường lây lan như thế nào?

Virus gây ra COVID-19 chủ yếu lây từ người sang người. Điều này thường xảy ra khi một người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện gần người khác. Bạn có thể bị bệnh nếu bạn chạm vào một bề mặt có virus và sau đó chạm vào miệng, mũi hoặc mắt của bạn. Điều này tương tự như cách cúm lan truyền, nhưng virus gây ra COVID-19 lây lan dễ dàng hơn.Từ những gì các chuyên gia biết cho đến nay, virus dường như dễ lây lan nhất ở người có triệu chứng. Nhưng nó cũng có thể lây lan mà không có triệu chứng.

3. Các triệu chứng của Covid là gì?

Các triệu chứng thường bắt đầu 4 hoặc 5 ngày sau khi một người bị nhiễm virus. Nhưng ở một số người, có thể mất đến 2 tuần để xuất hiện. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Sốt
• Ho khan
• Cảm thấy mệt mỏi
• Đau cơ
• Khó thở

Mặc dù ít phổ biến hơn, một số người có các triệu chứng khác như đau đầu, đau họng, chảy nước mũi hoặc các vấn đề về khứu giác hoặc vị giác. Một số có vấn đề về tiêu hóa như buồn nôn hoặc tiêu chảy.

Đối với hầu hết mọi người, các triệu chứng sẽ trở nên tốt hơn trong vòng một vài tuần. Một số người thậm chí không có triệu chứng gì cả. Nhưng ở những người khác, COVID-19 có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như viêm phổi, không nhận đủ oxy, các vấn đề về tim hoặc thậm chí tử vong. Điều này phổ biến hơn ở những người từ 65 tuổi trở lên hoặc có các vấn đề sức khỏe khác như bệnh tim, tiểu đường, bệnh phổi hoặc ung thư.

4. Những người mang thai có nguy cơ cao mắc Covid hay không?

Các chuyên gia chưa biết nhiều về COVID-19 và mang thai. Nhưng từ những gì họ biết cho đến nay, những người mang thai dường như không bị nhiễm virus nhiều hơn những người khác. Mang thai không có nguy cơ mắc các vấn đề nghiêm trọng (như viêm phổi) cao hơn những người khác ở cùng độ tuổi. Hầu hết những người bị COVID-19 trong khi mang thai thường phục hồi trước khi sinh con.

5. Tôi có nên đi khám BS hay NHS không?

Nếu bạn bị sốt, ho hoặc khó thở, hãy gọi bác sĩ, y tá hoặc nữ hộ sinh của bạn hoặc cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn. Nếu có yếu tố nghi ngờ, NVYT sẽ hướng dẫn cho bạn cụ thể nhất.

6. Bệnh có lây truyền cho trẻ sơ sinh không?

Các chuyên gia chưa biết chắc chắn. Họ nghĩ rằng điều này không có khả năng xảy ra trong khi em bé vẫn còn trong tử cung. Nhưng các bà mẹ bị nhiễm có thể truyền virus cho em bé sau khi nó được sinh ra.

7. Covid-19 có thể gây ra vấn đề gì cho thai kỳ?

Hầu hết những người bị COVID-19 khi mang thai sẽ không gặp vấn đề nghiêm trọng. Nhưng vấn đề có thể xảy ra nếu người mẹ bị bệnh nặng. Những người mang thai mắc COVID-19 có thể tăng nguy cơ sinh non. Điều này dường như có nhiều nguy cơ ở những người bị bệnh nặng và bị viêm phổi. Sinh non có thể nguy hiểm, bởi vì những đứa trẻ được sinh ra quá sớm có thể có vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

8. Covid-19 có thể được ngăn chặn hay không?

Vẫn chưa có vắc-xin để ngăn ngừa COVID-19. Nhưng có những điều bạn có thể làm để giảm cơ hội nhận được nó. Nói chung, tốt hơn hết là bạn nên cẩn thận hơn trong việc rửa tay và tránh những người bị bệnh khi bạn mang thai. Để giúp làm chậm sự lây lan của COVID-19:

• Thực hành " cách ly xã hội." Điều này có nghĩa là ở nhà càng nhiều càng tốt.
• Cố gắng hết sức để tránh xa người khác ít nhất 2m. 
• Đeo khẩu trang thường xuyên khi đi ra ngoài
• Rửa tay bằng xà phòng và nước thường xuyên. Điều này đặc biệt quan trọng sau khi ở nơi công cộng và chạm vào người hoặc bề mặt khác. Đảm bảo chà tay bằng xà phòng trong ít nhất 20 giây, làm sạch cổ tay, móng tay và ở giữa các ngón tay của bạn. Sau đó rửa sạch tay và lau khô bằng khăn giấy bạn có thể vứt đi. Nếu bạn không ở gần bồn rửa, bạn có thể sử dụng gel khử trùng tay để làm sạch tay. Các gel có ít nhất 60 phần trăm cồn hoạt động tốt nhất. Nhưng tốt hơn là rửa bằng xà phòng và nước nếu bạn có thể.
• Tránh chạm vào mặt bằng tay, đặc biệt là miệng, mũi hoặc mắt.

9. Chuyển dạ của tôi sẽ như thế nào?

Nếu bạn có COVID-19 khi bạn chuyển dạ, các bác sĩ và y tá sẽ chăm sóc bạn trong phòng chăm sóc đặc biệt. Ví dụ, bạn sẽ cần đeo mặt nạ y tế nếu có thể. Bạn có thể vẫn có thể sinh con ngã âm đạo, không có chỉ định y khoa. Sau khi em bé của bạn được sinh ra, bạn có thể không giữ chúng cho đến khi bạn khỏe hơn. Mặc dù điều này là khó khăn, nhưng đó là một cách quan trọng để bảo vệ em bé của bạn khỏi bị nhiễm virus.

10. Nếu tôi khỏe mạnh, tôi có thể có người đồng hành khi sinh con không?

Bác sĩ, y tá hoặc nữ hộ sinh của bạn có thể nói chuyện với bạn về những gì bạn mong đợi. Nếu người thân của bạn không thể ở bên bạn, họ có thể hỗ trợ bạn qua điện thoại hoặc qua video.

11. Nếu tôi muốn cho con bú thì sao?

Nuôi con bằng sữa mẹ có nhiều lợi ích cho cả mẹ và bé. Điều quan trọng là phải hết sức cẩn thận khi cho bé bú sữa mẹ hoặc bế bé. Mặc dù các chuyên gia không biết liệu virus có thể lây lan qua sữa mẹ hay không, bạn có thể truyền nó cho em bé thông qua tiếp xúc với trẻ. Bạn có thể bảo vệ bé bằng cách rửa tay thường xuyên và đeo khẩu trang trong khi bạn cho chúng ăn. Bạn có thể chọn cách vắt sữa mẹ cho bé. Nếu bạn bị bệnh, hãy rửa tay cẩn thận trước khi hút sữa, và đeo khẩu trang trong khi bạn hút sữa. Nếu có thể, hãy nhờ một người khỏe mạnh vệ sinh máy hút sữa của bạn thật kỹ giữa các lần sử dụng.

12. Tôi có thể làm gì để đối phó với căng thẳng và lo lắng?

Việc cảm thấy lo lắng về COVID-19 là điều bình thường. Nếu bạn đang mang thai, bạn có thể cảm thấy buồn vì phải tránh xa người thân và bạn bè.Bạn có thể tự chăm sóc bản thân bằng cách cố gắng:

• Nghỉ giải lao, xem tivi, đọc sách báo tại nhà.
• Tập thể dục thường xuyên và ăn uống thực phẩm lành mạnh, vệ sinh.
• Cố gắng tìm các hoạt động mà bạn thích và có thể làm trong nhà của bạn
• Giữ liên lạc với bạn bè và các thành viên trong gia đình của bạn qua điện thoại, web.

Hãy nhớ rằng hầu hết mọi người không bị bệnh nặng từ COVID-19. Điều này giúp chuẩn bị và điều quan trọng là phải làm những gì bạn có thể để giảm thiểu rủi ro và giúp làm chậm sự lây lan của virus. Nhưng cố gắng đừng hoảng sợ.

Nguồn: Patient education: Coronavirus disease 2019 (COVID-19) and pregnancy (The Basics) - UpToDate Apr 06, 2020