Bs Đặng Ngọc Thành - 

Bệnh nhân nam, vào viện vì lý do đau đầu, mệt. Bệnh nhân có tiền sử hay đau đầu, uống thuốc giảm đau nhiều lần. Lần này khoảng 3 giờ sáng xuất hiện đau đầu vùng trán, lan xuống vùng mặt, cổ. Được đưa vào tuyến trước ghi nhận huyết áp 80/50mmHg, xử trí truyền dịch, tiêm thuốc vận mạch sau đó chở vào khoa Cấp cứu – bệnh viện đa khoa tỉnh. Tại khoa Cấp cứu đo huyết áp 90/60mmHg, bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc được, van đau đầu vùng trán lan xuống mặt và dọc hai bên cổ, kèm buồn nôn, không yếu liệt khu trú. Khám thực thể không phát hiện gì đặc biệt. Bệnh nhân được thở oxy, truyền dịch, làm các xét nghiệm sinh hóa, huyết học cơ bản và cho chụp Cắt lớp vi tính (CLVT) sọ não. Kết quả chụp CLVT sọ não phát hiện xuất huyết khoang dưới nhện lan tỏa ở các bể não trên yên, bể quanh cuống – cầu não và các rãnh não bán cầu hai bên nghi vỡ phình mạch não.

Hình ảnh CLVT bệnh nhân xuất huyết dưới nhện do vỡ phình mạch não

Bệnh nhân được tiếp tục chụp CT mạch máu não (CTA), kết quả phình động mạch thông sau bên phải vỡ và được phẫu thuật kẹp túi phình ngay sau đó.

Hình CTA túi phình động mạch não (hình minh họa)

Quá trình làm việc tại Cấp cứu chúng tôi nhận thấy bệnh nhân vỡ phình mạch não có xu hướng trẻ hóa, thường có tiền sử đau đầu từng đợt và khởi phát bệnh với đau đầu có khi dữ dội nhưng cũng có khi rất mơ hồ làm cho bệnh nhân và cả thầy thuốc chủ quan, dễ bỏ sót. Vì vậy, khi một người có biểu hiện hay đau đầu trước đó vài ngày (hoặc vài tuần) mà nay có một trong các biểu hiện sau thì nên đưa vào bệnh viện ngay:

- Đau đầu (thường đau dữ dội).

- Cứng cổ.

- Buồn nôn hoặc nôn.

- Mờ mắt.

- Rối loạn vận ngôn (nói khó, không rõ).

- Tê hoặc yếu một phần cơ thể.

- Co giật, tăng tiết dịch.

- Rối loạn tri giác (lơ mơ hoặc hôn mê)

* Đối tượng có nguy cơ dễ mắc bệnh là:

- Hút thuốc lá (nguy cơ cao bị bệnh tim mạch).

- Sử dụng rượu, bia nhiều.

- Sử dụng ma túy và các chất kích thích.

- Tăng huyết áp.

- Béo phì, xơ vữa mạch máu.

- Các chấn thương sọ não (có phẫu thuật hoặc không).

- Một số bệnh lý gây dị dạng mạch máu khác.

* Các phương tiện chẩn đoán: Hiện nay tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Nam có các phương tiện để chẩn đoán vỡ phình mạch máu não gồm:

- Chụp CLVT sọ não 16 dãy.

- Chụp CT mạch máu não (CTA).

- Chụp mạch não (DSA).

- Chụp cộng hưởng từ (MRI).

* Điều trị: Hai biện pháp điều trị hiện nay là:

- Can thiệp nội mạch: Làm tắc nghẽn không cho máu chảy vào trong túi phình nữa.

- Phẫu thuật kẹp túi phình.

Dù phương pháp điều trị gì cũng phải tiếp tục điều trị nội khoa và phục hồi chức năng sau đó để hạn chế triệu chứng và biến chứng do vỡ phình gây ra.

* Tóm lại: Đau đầu là một triệu chứng rất phổ biến do nhiều bệnh lý gây ra, trong đó có nguyên nhân nguy hiểm là phình mạch máu não. Vì vậy, mọi người bất kỳ lứa tuổi nào nếu thường xuyên đau đầu thì nên tới các cơ sở y tế có khả năng chụp được mạch não để khám nhằm phát hiện bệnh và có biện pháp điều trị kịp thời.