1. Đặt vấn đề:

Viêm màng não mủ (VMNM) là tình trạng nhiễm khuẩn màng não do các tác nhân gây bệnh có khả năng sinh mủ xâm nhập vào màng não gây nên, thường gặp ở trẻ em, nhất là ở trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh có tỷ lệ tử vong và di chứng cao. Ba loại vi khuẩn gây viêm màng não mủ hay gặp nhất là: phế cầu (Streptococcus pneumonia); H. influenza (Haemophilus influenza);  não mô  cầu (Neisseria meningitidis).

2. Dịch tễ:

Bệnh thường xảy ra vào mùa lạnh, đỉnh cao mùa xuân và mùa thu. Có một số yếu tố thuận lợi làm tăng nguy cơ mắc bệnh: Nhiễm trùng đường hô hấp trên, viêm phổi, ổ nhiễm trùng quanh màng não ( viêm xoang sàn, xoang trán..), viêm tai giữa, chấn thương sọ não…

Việc sử dụng rộng rãi vaccin Haemophilus influenzae typ B đã làm thay đổi dịch tễ học viêm màng não mủ, trước đây H. influenzae là nguyên nhân phổ biến thì nay là phế cầu.

3. Triệu chứng lâm sàng:

- Sốt: Có thể là sốt cao đột ngột, hoặc từ từ và có khi dấu hiệu sốt rất kín đáo.

- Người bệnh thường cảm thấy nhức đầu, nôn, táo bón.

- Riêng ở trẻ nhỏ còn có thêm một số biểu hiện như: co giật, liệt khu trú, li bì, hôn mê…

4. Theo dõi và chăm sóc:

- Thực hiện đủ và đúng liệu trình kháng sinh theo y lệnh. Thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng.

- Cho người bệnh nằm phòng riêng, yên tĩnh, thông thoáng.

-Theo dõi sát dấu sinh hiệu. Chú ý tình trạng ý thức, co giật, buồn nôn và nôn nếu có của người bệnh.

- Đảm bảo thông khí, nếu người bệnh xảy ra co giật cần làm thông thoáng đường thở, cung cấp đủ oxy, đặt nằm nghiêng tránh để đờm dãi hoặc chất nôn rơi vào phế quản. Hút đờm dãi nếu bệnh nhân hôn mê, tăng tiết.

 - Cho người bệnh nằm đầu cao, hạn chế nước (lượng nước nên dùng bằng 1/2 - 2/3 nhu cầu). Theo dõi sát lượng dịch vào ra.

- Đảm bảo dinh dưỡng. Nuôi dưỡng tĩnh mạch và/hoặc đặt sonde dạ dày nuôi ăn nếu người bệnh không ăn uống được.

- Vệ sinh răng miệng, thân thể. Trăn trở chống loét, vỗ rung phổi chống ứ đọng đờm dãi nếu người bệnh hôn mê.

- Động viên, thông báo với người nhà về tình trạng, diễn tiến của bệnh, thủ thuật có thể làm trong quá trình điều trị để người nhà hợp tác trong chăm sóc và theo dõi người bệnh.