BS Hồ Kiến Phát -
I/ Tổng quan
Sự phục hồi đầy đủ sau gây mê toàn thân được định nghĩa là một trạng thái ý thức của một cá nhân khi họ tỉnh táo hoặc kích thích và nhận thức được môi trường xung quanh và danh tính của họ. Là kết quả của việc loại bỏ các tác nhân gây mê khỏi não.
Bệnh nhân thường phản ứng với lời nói ở MAC thức tỉnh 0,3 nếu không bị cản trở bởi các yếu tố khác: opioid, tồn dư giãn cơ, hạ thân nhiệt, mất máu…Phục hồi sau dùng opioid tĩnh mạch và thuốc an thần có thể thay đổi và khó định lượng hơn các phục hồi từ thuốc mê hô hấp và thuốc giãn cơ.
Việc thức tỉnh chậm sau khi gây mê vẫn là một trong những thách thức lớn nhất đối với bác sĩ gây mê. Hiện nay vẫn không có sự đồng thuận thống nhất về sự phục hồi ý thức bị trì hoãn: chẩn đoán dựa trên lâm sàng và tỷ lệ mắc chính xác không được biết. Hầu hết các trường hợp phục hồi chậm ý thức đều được điều trị nhanh chóng, mặc dù tồn tại các trường hợp hiếm gặp và bệnh lý nguy cơ rất nặng.
Ngày nay với việc sử dụng các thuốc gây mê có tác dụng nhanh, bệnh nhân thường thức tỉnh nhanh chóng trong giai đoạn thoát mê. Thời gian thoát mê bị ảnh hưởng bởi yếu tố bệnh nhân, yếu tố gây mê, thời gian phẫu thuật và các kích thích đau. Các yếu tố chính quyết định thức tỉnh chậm sau gây mê là các tác nhân gây mê và thuốc được sử dụng trong giai đoạn tiền phẫu. Một số rối loạn chuyển hoá tiềm ẩn như hạ oxy máu, ứ thán, tăng đường huyết, hạ đường huyết, mất cân bằng điện giải đặc biệt tăng natri máu, tăng huyết áp mạn tính, hạ albumin máu, suy gan, tiết niệu và suy giáp nghiêm trọng cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến sự phục hồi chậm sau gây mê. Sự phục hồi chậm ý thức sau gây mê cũng có thể là do thiếu oxy não trong phẫu thuật, xuất huyết, thuyên tắc hoặc huyết khối. Chẩn đoán nguyên nhân là chìa khoá cho việc lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp, nhưng quản lý chính là duy trì đường thở, hô hấp và tuần hoàn.
