1. Xoang là gì

Xoang là các hốc rỗng nằm trong khối xương mặt. Có rất nhiều xoang, bao gồm xoang trước: (xoang hàm, xoang trán, xoang sàng trước) và xoang sau (xoang sàng sau và xoang bướm).

Vai trò của các xoang: giảm nhẹ trọng lương hộp sọ và tạo nên tiếng vang đặc trưng cho tiếng nói.

Xoang được lót mặt trong bởi biểu mô đường hô hấp có các lông mao. Chức năng  các lông mao là đẩy các chất dịch tiết trong xoang ra hốc mũi qua các lỗ thông mũi xoang.

2. Khi nào bị viêm xoang

Khi bị viêm nhiễm ở mũi, xoang, lỗ thông mũi xoang bị tắc, các chất nhầy và dịch tiết không được đẩy ra ngoài, gây ứ đọng sẽ gây đau và tình trạng viêm xoang xảy ra. Nếu tình trạng viêm và tắc lỗ thông mũi xoang kéo dài sẽ gây mủ trong xoang, bội nhiễm gây nhiễm trùng.

3. Tần suất và các nguyên nhân

Viêm xoang là bệnh lý rất hay gặp, chiếm khoảng 30% dân số. Các nguyên nhân gây tắc lỗ thông mũi xoang hay gặp nhất: cảm lạnh, dị ứng, chấn thương, dị hình vách ngăn, khối u ở mũi xoang, khói bụi trong môi trường

4. Triệu chứng của viêm xoang

- Đau nhức vùng đầu, mặt, mũi, quanh ổ mắt, sau gáy, thái dương 2 bên, nhất là trong đợt cấp và khi có biến chứng.

- Chảy nước mũi, lúc đầu dịch loãng trong, sau đó đặc màu vàng, đục hoặc xanh. Dịch có thể chảy ra mũi trước hoặc ra mũi sau xuống họng gây ho, khạc nhổ.

- Ngạt, tắc mũi có thể từng lúc hay liên tục trong viêm xoang mạn tính.

- Đôi khi có sốt, đau hàm răng trên, chảy nước mắt, mất ngủ do đau nhiều…

5. Chẩn đoán viêm xoang như thế nào

- Giai đoạn đầu của bệnh: khó chẩn đoán, có thể dựa vào thăm khám lâm sàng, hỏi bệnh sử.

- Chụp Xquang xoang: cần thiết để chẩn đoán xác định.

- Ngày nay, nội soi và CTScan: rất tốt, được áp dụng rộng rãi ở Viêt Nam.

6. Các bệnh lý đi kèm viêm xoang

- Đau răng, nhức đầu dai dẳng: khoảng 50% bệnh nhân bị chứng đau nhức nửa đầu mạn tính có kèm viêm đa xoang mạn tính.

- Viêm đa xoang có thể gây hen suyễn: ở khoảng 70% bệnh nhân bị viêm đa xoang mạn tính.

- Rối loạn tiêu hóa, viêm ruột.

7. Viêm xoang có gây nguy hiểm không

Ngoài việc gây ra các triệu chứng khó chịu kể trên, viêm xoang có thể gây nên các biến chứng nguy hiểm, tuy ít gặp

- Viêm tấy hoặc abces hốc mắt trong viêm xoang sàng nếu không điều trị kịp thời.

- Viêm màng não, abces não: rất nguy hiểm, có thể gây tử vong.

- Viêm xương trán, viêm xương hàm trên.

8. Điều trị viêm xoang như thế nào

Nguyên tắc điều trị: chống nhiễm trùng, làm thông thoáng mũi và các lỗ thông mũi xoang; quan trọng nhất là loại trừ các nguyên nhân gây viêm xoang.

- Kháng sinh: nên đi khám bác sỹ để có hướng dẫn và sử dụng đúng kháng sinh, thích hợp cho từng bệnh nhân, thời gian uống kháng sinh ít nhất là 2 tuần.

- Thuốc điều trị triệu chứng: giảm đau, kháng dị ứng, nhỏ mũi,…

- Phẫu thuật: khi có chỉ định của bác sỹ.

9. Cần thực hiện khi bị viêm xoang

- Uống nhiều nước để làm loãng dịch tiết, chất nhầy cơ thể dễ dàng dẫn lưu ra ngoài.

- Không uống rượu bia vì sẽ gây cô đặc dịch tiết khó dẫn lưu.

- Không hút thuốc vì khói thuốc gây viêm nhiễm thêm đường hô hấp và làm kém khả năng hoạt động của các lông mao.

- Tránh các chất có thể gây kích thích, dị ứng đường hô hấp: khói , bụi, hóa chất, lông thú, phấn hoa…

10. Đề phòng viêm xoang tái phát

- Khi bị cảm lạnh hay viêm mũi dị ứng phải điều trị ngay để tránh tình trạng vùng mũi xoang bị phù nề, sung huyết gây bít, tắc lỗ thông mũi xoang gây ra viêm xoang.

- Viêm xoang là bệnh lý dai dẳng khó điều trị tận gốc, do đó việc tuân thủ những điều bác sỹ dặn dò là rất quan trọng và cần thiết. Bệnh nhân phải uống đúng thuốc, đúng liều lượng và đúng thời gian là tốt nhất.

Bs CKII Trần Giám