Bs Bùi Quốc Xết - 

I-Tổng quan:

Viêm gan A là một bệnh nhiễm trùng gan rất dễ lây lan do vi rút viêm gan A (HAV) gây ra. Virus này là một trong số các loại virus viêm gan gây viêm và ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của gan.

Có nhiều khả năng bị nhiễm viêm gan A từ thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm. Viêm gan A nhẹ không cần điều trị. Hầu hết những người bị nhiễm bệnh đều hồi phục hoàn toàn mà không có tổn thương gan vĩnh viễn.

Thực hành vệ sinh tốt, bao gồm rửa tay thường xuyên, là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ chống lại bệnh viêm gan A.

II -Nguyên nhân:

Viêm gan A là do vi rút xâm nhập vào tế bào gan và gây viêm. Tình trạng viêm có thể ảnh hưởng đến cách hoạt động của gan và gây ra các dấu hiệu và triệu chứng khác của bệnh viêm gan A.

Vi rút thường lây lan nhất khi ăn hoặc uống thứ gì đó bị nhiễm phân, thậm chí chỉ với một lượng nhỏ. Nó không lây lan qua hắt hơi hoặc ho.

Dưới đây là một số cách cụ thể mà vi rút viêm gan A có thể lây lan:

• Ăn thức ăn do người có vi rút cầm nắm mà không rửa tay kỹ sau khi đi vệ sinh
• Uống nước bị ô nhiễm
• Ăn động vật có vỏ sống từ nguồn nước bị ô nhiễm nước thải
• Tiếp xúc gần với người bị nhiễm bệnh - ngay cả khi người đó không có dấu hiệu hoặc triệu chứng
• Quan hệ tình dục với người có vi rút

Các yếu tố rủi ro

Có nhiều nguy cơ mắc bệnh viêm gan A nếu:

• Đi du lịch hoặc làm việc ở các khu vực trên thế giới có bệnh viêm gan A phổ biến
• Đi giữ trẻ hoặc làm việc ở trung tâm giữ trẻ
• Sống với người khác bị viêm gan A
• Là một người đàn ông có quan hệ tình dục với những người đàn ông khác
• Có bất kỳ hình thức quan hệ tình dục nào với người bị viêm gan A
• Có HIV dương tính không
• Đang trải qua tình trạng vô gia cư
• Bị rối loạn yếu tố đông máu, chẳng hạn như bệnh ưa chảy máu
• Sử dụng bất kỳ loại ma túy bất hợp pháp nào (không chỉ những loại được tiêm) nguy cơ cao nhất.

III -Cấu trúc:

HAV do Feinston phát hiện ra 1973, thuộc họ Picornaviridae. Virut có kích thước rất nhỏ, hình khối đa diện hoặc hình cầu đường kính khoảng 28nm. Hệ gen gồm một có một dây axit ribonucleic (ARN) xoắn dài khoảng 7500 base. Dây này được bao quanh bởi 1 capsid gồm 3 protein cấu trúc (VP1, VP2, VP3). HAV không có vỏ bao ngoài.

IV -Sức đề kháng:

HAV là virus có sức chịu đựng cao ngoại cảnh và hóa chất, sống trong môi trường PH = 3 hay thấp hơn trong một giờ, nhiệt độ 60 độ c trong 1 giờ, để lạnh từ -20 độ C đến -70 độ C. virus sống hàng năm mà không mất hoạt tính gây bệnh. Virus chỉ bất hoạt hoàn toàn bằng Chloramin ở nồng độ 1mg/lít/30 phút hay ở nhiết độ 100 độ C/ 30 phút.

V-Khả năng gây bệnh:

Bệnh viêm gan A thường diễn biến lành tính, khỏi hoàn toàn, không chuyển thành mạn tính, không có tình trạng người lành mang virus.

Thể viêm gan tối cấp do HAV rất ít, tỉ lệ tử vong do viêm gan A nặng khoảng 1/1000 – 1/10 000 người bệnh

VI -Đáp ứng miễm dịch:

Cơ chế kháng thể Anti HAV typ IgM có ngay trong giai đoạn khởi phát và hoàn toàn khỏi bệnh, hiệu giá kháng thể huyết thanh cao nhất ở 1-3 tháng, giảm dần và hết sau 6-12 tháng, kháng thể Anti – HAV typ IgG tồn tại kéo dài nhiều năm. Tuy nhiên vẫn tái nhiễm HAV, gây viêm gan A tái nhiễm.

VII -Triệu chứng:

Phần lớn các trường hợp nhiễm HAV không có triệu chứng lâm sàng.

Các dấu hiệu và triệu chứng viêm gan A thường không xuất hiện cho đến khi bạn nhiễm vi rút trong vài tuần. Nhưng không phải tất cả mọi người bị viêm gan A đều phát triển chúng. Nếu bị như vậy, các dấu hiệu và triệu chứng viêm gan có thể bao gồm:

• Mệt mỏi
• Buồn nôn và nôn đột ngột
• Đau bụng hoặc khó chịu, đau vùng hạ sườn phải
• Đi tiêu màu đất sét
• Ăn mất ngon
• Sốt nhẹ
• Nước tiểu sậm màu
• Đau nhức xương khớp
• Vàng da, vàng mắt
• Ngứa dữ dội

Các triệu chứng này có thể tương đối nhẹ và hết sau vài tuần. Tuy nhiên, đôi khi, nhiễm viêm gan A dẫn đến bệnh nặng kéo dài vài tháng.

VII -Các biến chứng:

Không giống như các loại viêm gan siêu vi khác, viêm gan A không gây tổn thương gan lâu dài và không trở thành mãn tính.

Trong một số trường hợp hiếm hoi, viêm gan A có thể gây mất chức năng gan đột ngột, đặc biệt là ở người lớn tuổi hoặc những người mắc bệnh gan mãn tính. Suy gan cấp cần nằm viện để theo dõi và điều trị. Một số người bị suy gan cấp tính có thể cần ghép gan.

XI -Phòng ngừa:

Thuốc chủng ngừa viêm gan A có thể ngăn ngừa nhiễm vi-rút. Thuốc chủng này thường được tiêm hai mũi. Lần đầu tiên được tiếp theo là một mũi tiêm nhắc lại sáu tháng sau đó.

Tiêm vắc-xin viêm gan A hoặc tiêm globulin miễn dịch (kháng thể) trong vòng hai tuần kể từ khi tiếp xúc với bệnh viêm gan A có thể bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm trùng.

Tài liệu tham khảo

1. Bệnh học truyền nhiễm. Chủ biên: Gs. TSKH.Bùi Đại.
2. PGS. TS Nguyễn Văn Mùi. PGS. TS Nguyễn Hoàng Tuấn. Nhà xuất bản y học 2005.
3. Care at Myo Clinic Health Iformation
4. For Medical Professionals Research
5. Colleger of Medicine and Science Giving to Mayo clinic.