Ds Nguyễn Văn Ngọc

Hiện nay tình hình sử dụng thuốc ở Việt Nam diễn ra một cách phức tạp, tùy tiện và tràn lan không hề chú ý đến liều lượng, thời điểm, cách dùng thời gian và tương tác trong quá trình sử dụng thuốc.Chỉ cần đau nhẹ là người bệnh tự ra Pharmacie để mua thuốc thậm chí là mua những thuốc trước đây từng sử dụng mà không cần hỏi ý kiến của Bác sĩ hoặc Dược sĩ. Chính vì thế theo kết quả khảo sát: “ Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ kháng kháng sinh cao nhất khu vực, có những loại kháng sinh kháng từ 30%-80%” Việc tự ý sử dụng thuốc sẽ gây những hậu quả khôn lường thậm chí có thể gây tử vong.

Để người dân hiểu rõ tầm quan trọng của việc sử dụng thuốc cũng như giảm thiểu tối đa các tác dụng không mong muốn đối với người bệnh khi sử dụng thuốc cần chú ý một số nguyên tắc sau:

*Không được nằm uống thuốc: Khi nằm uống thuốc, thuốc sẽ mắc (dính) lại ở thực quản có thể gây kích ứng thực quản, dẫn đến các triệu chứng như ho,viêm cục bộ thậm chí gây tổn thương vách thực quản (các chế phẩm sắt, muối kali, theophylin…), ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị của người bệnh. Vì vậy, nên ngồi hoặc đứng khi uống thuốc.

*Không nên ăn uống tùy tiện trong thời gian dùng thuốc: thức ăn và đồ uống cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả điều trị của bệnh nhân trong thời gian dùng thuốc ví dụ: khi sử dụng các kháng sinh Cephalexin, Augmentin, Tetracyllin, Erythromycin… Không nên uống sữa vì trong sữa chứa nhiều calci sẽ tạo phức với các kháng sinh trên; không nên sử dụng nước chè, café, cacao, chocolast khi sử dụng Ephedrin, Atropin, Papaverin, các chế phẩm chứa sắt…sẽ kết tủa làm giảm tác dụng của thuốc vì trong thành phần của nó chứa nhiều tannin…

*Không nên uống thuốc thẳng từ chai: Trường hợp này thường gặp những loại thuốc nước hoặc siro. Làm như vậy thuốc dễ bị nhiễm bẩn, không thể kiểm soát liều lượng một cách chính xác, vừa không đạt được hiệu quả điều trị, vừa làm tăng tác dụng phụ nếu dùng quá liều.

* Không nên nghiền thuốc hòa với nước uống: Trong trường hợp này thường bắt gặp ở trẻ em, thông thường những người mẹ thường nghiền thuốc trộn với nước lọc, nước cam để mớm thuốc cho bé dễ uống, nhưng vô hình dung gây nguy hiểm do quá liều vì một số loại thuốc được bào chế dưới dạng tác dụng chậm, phóng thích dần vào cơ thể. Nếu nghiền nhỏ thuốc sẽ cho tác dụng cấp tốc một lần gây nguy hiểm.