Khoa Hóa Sinh
SINH LÝ
Khi đáp ứng với một stress, vùng dưới đồi (hypothalamus) tiết hormon gây giải phóng hormon hướng thượng thận (corticotropin-releasing hormon [CRH]). Hormon này kích thích thùy trước tuyến yên tiết ACTH (hormon hướng thượng thận [adrennocorticotropic hormone]). Khi được tiết ra, ACTH kích thích vỏ thượng thận loại cortisol chuyển hóa đường (glucocorticoid hormone). Nếu nồng độ cortisol trong máu tăng lên, thông qua cơ chế điều hòa ngược (-) (nagative feedback) để kích thích tuyến yên giảm sản xuất ACTH.
Cortisol có một số chức năng sau đây:
- Kích thích hình thành glucose (tân tạo glucose).
- Kích thích thoái giáng các chất dự trữ năng lượng của cơ thể (vd: mỡ, protein carbohydrat).
- Khởi động các đáp ứng giao cảm đối với tác nhân gây stress.
- Giảm chức năng gây viêm và chức năng miễn dịch.
- Kích thích bài tiết acid dịch vị.
Nồng độ cortisol máu cung cấp các thông tin quý giá liên quan với chức năng của vỏ thượng thận. Trong điều kiện bình thường, bài xuất cortisol của thượng thận thay đổi theo nhịp ngày đêm, với đỉnh hay nồng độ cao nhất trong khoảng 6 – 8h sáng và nồng độ thấp nhất xảy ra vào nửa đêm.