CN Trịnh Ngọc Phước-Khoa Huyết học

Mở đầu: Để đảm bảo truyền máu an toàn trong lâm sàng, hiện nay qui định bắt buộc là tiến hành xét nghiệm chéo và định nhóm máu tại giường trước khi truyền máu toàn phần hay các chế phẩm máu.

1. Chuẩn bị phương tiện và dụng cụ:

- Sinh phẩm định nhóm máu

- Huyết thanh mẫu: Bộ huyết thanh mẫu đủ các loại chống A, chống B, chống AB, được bảo quản ở 4 độ C.

- Dụng cụ định nhóm: Phiến đá men hoặc tấm giấy dày, que thủy tinh hoặc ống nghiệm sạch. (Các loại dụng cụ này chuẩn bị sẵn và để khô, sạch)

2. Kỹ thuật tiến hành:

- Phân phối huyết thanh mẫu:

       + Chon 6 vị trí, xếp thành 2 hàng trên phiến đá hoặc trên tấm giấy (hàng trên gồm vị trí 1, 2, 3 hàng dưới gồm 4, 5, 6) các vị trí cách nhau khoảng 3cm

       + Nhỏ lần lượt mỗi vị trí 2 giọt huyết thanh mẫu ở mỗi hàng theo thứ tự: chống A, chống B, chống A+B.

   Như vậy vị trí 1 và 4 là chống A

                          2 và 5 là chống B

                         3 và 6 là chống A+B

- Phân phối máu người cho

       + cắt dây túi máu.

       + Nhỏ vào cạnh các vị trí 1, 2, 3 và vị trí 7 mỗi vị trí một giọt máu.

Phân phối máu máu bệnh nhân (hình 1)

       + Chọn tĩnh mạch rõ để thiết lập đường truyền.

       + Dùng kim truyền chọc vào lòng mạch.

       + Lấy máu bệnh nhân cho vào ống nghiệm.

       + Sau khi lấy máu có thể nối dây truyền máu với kim truyền nhưng chưa mở khóa.

       + Nhỏ vào cạnh các vị trí 4, 5, 6, 7 mỗi vị trí một giọt máu bệnh nhân.

- Trộn và theo dõi phản ứng.

      + Dùng que thủy tinh góc mãnh giấy nhỏ trộn đều các giọt máu với huyết thanh mẫu từ 1-6 và trộn đều 2 giọt máu ở vị trí 7.

       + Dùng 2 tay cầm phiến đá hoặc tấm giấy lắc nhẹ đều đặn và theo dõi ngưng kết.

       + Xác định nhóm máu của người cho hàng trên và nhóm máu người nhận hàng dưới.

           Nếu không có chỉ định truyền máu khác nhóm thì các vị trí 1 và 4, 2 và 5, 3 và 6 phải có phản ứng giống nhau (hình 2)

       + Xác định phản ứng chéo: Tại vị trí 7 không có hiện tượng ngưng kết mới được truyền máu.

- Sau khi xác định nhóm máu theo chỉ định truyền mới mở khóa đường truyền, bắt đầu cuộc truyền máu.

3. Ghi chép các kết quả thử chéo và định nhóm máu vào phiếu truyền máu.

Hình 2: Phân bố huyết thanh mẫu và máu

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Điều lệnh truyền máu: Quyết định số 937/BYT-QĐ ngày 4/9/1992 Bộ Y tế.

2. Trần Văn Bé - Lâm Sàng Huyết Học - NXB Y HỌC-1998.

3. AABB Technical Manual 13th Edition 1999.