Ds Lê Hoàng Minh – 

Hướng dẫn sử dụng thuốc của các chất chủ vận thụ thể GLP-1 như dulaglutide (Trulicity), exenatide (Byetta, Bydureon BCise), liraglutide (Saxenda, Victoza), semaglutide (Ozempic, Rybelsus, Wegovy) và các thuốc chủ vận trên hai thụ thể GIP và GLP-1 như tirzepatide (Mounjaro, Zepbound) đã được FDA (Food and Drug Administration : Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm) cập nhật để thông báo các báo cáo hiếm gặp phát hiện được sau khi đưa ra thị trường về tình trạng hít phải dịch dạ dày vào phổi liên quan đến việc sử dụng các thuốc này ở những bệnh nhân trải qua các phẫu thuật, thủ thuật chương trình phải gây mê toàn thân hoặc an thần sâu, ở những người vẫn còn dịch dạ dày mặc dù đã nhịn ăn trước khi phẫu thuật.

CƠ CHẾ

Các thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 và tirzepatide làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày và thường gây buồn nôn, nôn và chướng bụng, nhưng những tác dụng phụ này thường giảm khi sử dụng lâu dài. Làm rỗng dạ dày chậm có thể làm tăng nguy cơ trào ngược và hít phải dịch dạ dày trong quá trình gây mê toàn thân hoặc an thần sâu.

Một số báo cáo trường hợp về tình trạng hít phải dịch dạ dày ở phổi của bệnh nhân khi dùng thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 đang gây mê toàn thân hoặc an thần mặc dù đã nhịn ăn trước khi phẫu thuật đã được công bố. Các thử nghiệm ngẫu nhiên, có đối chứng đánh giá nguy cơ hít phải dịch dạ dày khi dùng các loại thuốc này vẫn còn thiếu.

KHUYẾN NGHỊ CỦA CÁC HIỆP HỘI

Vào năm 2023, do lo ngại về nguy cơ trào ngược và hít phải dịch dạ dày trong quá trình gây mê toàn thân, Hội Gây mê Hoa Kỳ đã khuyến cáo không dùng thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 vào ngày phẫu thuật chương trình đối với những bệnh nhân dùng thuóc hàng ngày hoặc trong một tuần trước khi tiến hành thủ thuật đối với những bệnh nhân dùng các thuốc này một lần một tuần.2 Một số bác sĩ nội tiết lo ngại rằng việc ngừng điều trị có thể dẫn đến tăng đường huyết và tăng nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật, bao gồm cả nhiễm trùng.

Hướng dẫn mới năm 2024 từ Hiệp hội Gây mê Hoa Kỳ, Hiệp hội Tiêu hóa Hoa Kỳ, Hiệp hội Quốc tế về Chăm sóc Phẫu thuật cho Bệnh nhân Béo phì và Hiệp hội Phẫu thuật Tiêu hóa và Nội soi Hoa Kỳ nêu rõ rằng hầu hết bệnh nhân có thể tiếp tục dùng thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 hoặc tirzepatide trước khi thực hiện các phẫu thuật, thủ thuật chương trình.

Khi lo ngại về tình trạng chậm làm rỗng dạ dày, bệnh nhân nên ăn chế độ chỉ toàn chất lỏng trong ít nhất 24 giờ trước khi thực hiện phẫu thuật, thủ thuật. Có thể sử dụng siêu âm dạ dày tại chỗ vào ngày thực hiện phẫu thuật, thủ thuật để xác nhận. Nếu vẫn lo ngại về tình trạng còn sót lại dịch dạ dày, có thể cân nhắc dẫn mê nhanh ( Rapid Sequence Induction) để đặt nội khí quản.3

KẾT LUẬN

Thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 và tirzepatide có thể làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày và có thể làm tăng nguy cơ trào ngược và hít phải dịch dạ dày ở những bệnh nhân đang được gây mê toàn thân hoặc dùng thuốc an thần trong quá trình thực hiện phẫu thuật, thủ thuật. Khuyến cáo mới của các hiệp hội nêu rõ rằng hầu hết bệnh nhân có thể tiếp tục dùng những loại thuốc này trong giai đoạn trước phẫu thuật.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. W Alkabbani et al. Glucagon-like peptide-1 receptor agonists before upper gastrointestinal endoscopy and risk of pulmonary aspiration or discontinuation of procedure: cohort study. BMJ 2024; 387:e080340. doi:10.1136/bmj-2024-080340
2. GP Joshi et al. American Society of Anesthesiologists consensus-based guidance on preoperative management of patients (adults and children) on glucagon-like peptide-1 (GLP-1) receptor agonists. June 29, 2023. Available at: https://bit.ly/4fqnid3. Accessed December 5, 2024.
3. TL Kindel et al. Multisociety clinical practice guidance for the safe use of glucagon-like peptide-1 receptor agonists in the perioperative period. Surg Obes Relat Dis 2024 October 29 (epub). doi:10.1016/j.soard.2024.08.033