CN Đỗ Vạn Vương - Khoa Ngoại TH
1. Bệnh học về sỏi đường mật:
a. Nguyên nhân:
- Các nước Âu, Mỹ, Nhật Bản gặp sỏi lắng đọng cholesterol là chủ yếu.
- Ở nước ta sỏi cholesterol là phối hợp với sắc tố mật canxi gặp ít. Theo các nghiên cứu trong nước thì sỏi lắng đọng sắc tố mật là chủ yếu, nhân viên sỏi có thể là xác giun,...
- Do vi khuẩn tấn công gây tổn thương đường mật, làm đảo lộn cấu trúc đường mật và các tế bào viêm loét bong ra vào dịch mật, các muối canxi cùng các tổ chức hoại tử và sắc tố mật kết tủa và hình thành sỏi.
- Ký sinh trùng đường ruột (chủ yếu là giun đũa): Khi giun chui lên ống mật mang theo cả trứng giun đũa, hoặc giun chết ngay trong đường mật, mắc kẹt, để lại các mảnh vỡ xác giun, tạo nòng cốt cho sắc tố mật lắng đọng bám vào ngày càng nhiều dần dần thành viên sỏi.
- Dị dạng bẩm sinh đường mật, sẹo đường mật (sau mổ), u đường mật, u tụy,... là những yếu tố thuận lợi => sỏi mật.
b. Cơ chế bệnh sinh: (2 loại sỏi: chứa cholesteron, sắc tố mật).
+Cơ chế tạo sỏi cholesterol:
- Cấu tạo chủ yếu hoặc toàn bộ cholesterol
- Nồng độ cholesterol trong dịch mật vượt quá khả năng hòa tan trong muối mật.
- Cholesterol hòa tan trong dịch mật nhờ sự hình thành các hạt micelle gồm các acid mật và các phospholipid, sự hình thành sỏi qua 3 giai đoạn: