Bs Nguyễn Minh Tú - 

MỤC TIÊU: Mô tả giải phẫu vòng nối Martin Gruber và ý nghĩa lâm sàng

PHƯƠNG PHÁP: Giải phẫu 100 cẳng tay của 50 tử thi bằng đường rạch da giữa toàn bộ cẳng tay và 1/3 dưới cánh tay, hai vạt da được lật ra hai phía quay trụ

KẾT QUẢ: Vòng nối giữa thần kinh giữa -thần kinh trụ có trong 27 cẳng tay, phân làm 6 nhóm

• Type 1: vòng nối g tk gian cốt trước - tk trụ (9)
• Type 2: vòng nối tk gian cốt trước - tk trụ tại hai điểm (vòng nối đôi) (2)
• Type 3: vòng nối tk trụ - tk giữa (4)
• Type 4: vòng nối nhánh của tk giữa - tk trụ hướng về cơ gấp chung các ngón sâu (5)
• Type 5: nối trong cơ (5)
• Type 6: vòng nối nhánh tk giữa đến cơ gấp chung các ngón nông và thần kinh trụ (2)

PHƯƠNG PHÁP:

Giải phẫu 100 cẳng tay /50 tử thi trưởng thành từ 28-77t trong đó 46 nam 4 nữ, cẳng tay biến dạng do chấn thương, sẹo,dị tật đã được loại trừ

Rạch da dọc giữa toàn bộ cẳng tay và một phần ba dưới cánh tay. Hai vạt da cân lật về hai phía quay và trụ.

KẾT QUẢ

Có vòng nối Martin-Gruber ở 27/100 cẳng tay, hai tay thấy trong ba tử thi, 13 vòng nối ở cẳng tay trái và 14 ở cẳng tay phải. Về vị trí địa hình, hầu hết 1/3 trên cẳng tay.

Type 1 (9)

Thường gặp nhất, các bó dây thần kinh có nguồn gốc từ dây thần kinh gian cốt trước, ở nhiều vị trí khác nhau và đi xuống dưới. Chúng nằm phía sau động mạch trụ và chi phối các cơ gấp sâu của các ngón tay, phía trước chúng. Chúng đi về phía dây thần kinh trụ và nối với nó ở gần chỗ nối giữa 1/3 trên và 1/3 giữa của cẳng tay.

Type 2 (2)

Các bó thần kinh có nguồn gốc từ dây thần kinh gian cốt trước, giống như ở loại I, với sự phân nhánh của các bó, nối với dây thần kinh trụ ở hai điểm khác nhau.

Type 3 (4)

Chỉ khác với type I ở chỗ nó bắt nguồn từ dây thần kinh giữa, gần với sự xuất hiện của dây thần kinh gian cốt trước. Nguồn gốc của vòng nối thần kinh là gần khớp khuỷu tay

Type 4 (5)

Được ghi nhận ở 5 cẳng tay, sự giao tiếp xảy ra giữa các bó thần kinh bắt nguồn từ thần kinh giữa và thần kinh trụ và đi về phía cơ gấp sâu của các ngón tay. Các bó của giao tiếp này chi phối khối cơ của các cơ gấp sâu của các ngón tay

Type 5 (5)

Khác với loại trước đó ở chỗ sự giao tiếp giữa các bó cơ đến từ dây thần kinh giữa và dây thần kinh trụ xảy ra bên trong khối cơ của các cơ gấp sâu của các ngón tay, được gọi là vòng nối Martin-Gruber trong cơ

Type 6 (2)

Các bó tk bắt nguồn từ nhánh của thần kinh giữa hướng về phía cơ gấp nông và đi xiên và ra xa để thông với thần kinh trụ

KẾT LUẬN

Kiến thức về các biến thể giải phẫu liên quan phân bố thần kinh bàn tay đặc biệt đối với khám, chẩn đoán, tiên lượng, phẫu thuật. Nếu những biến thể này không được đưa ra giá trị phù hợp, sai sót và hậu quả sẽ là không thể tránh khỏi.

Sự liên kết giữa thần kinh giữa và thần kinh trụ có thể gây ra những thay đổi các triệu chứng lâm sàng, đặc biệt ở những bệnh nhân mắc hội chứng ống cổ tay, vì những biến đổi này có thể làm trầm trọng thêm hoặc làm giảm các triệu chứng và gây ra những thay đổi về vận động và cảm giác khác với mô hình thông thường. Về mặt lâm sàng, các biến thể trong bảo tồn vận động là rất quan trọng, trong đó ngay cả khi dây thần kinh giữa hoặc dây thần kinh trụ bị đứt hoàn toàn, một số cơ này có thể không nhất thiết bị liệt. Những tình huống như vậy có thể dẫn đến kết luận sai lầm r dây thần kinh chưa bị đứt hoàn toàn. Điều cần thiết là phải phân biệt giữa đứt một phần và đứt toàn bộ. Tuy nhiên, việc xác định chính xác các biến thể này không phải lúc nào cũng dễ dàng, vì cần phải kiểm tra lâm sàng và điện cơ. Những thay đổi được ghi lại trong kiểm tra điện cơ đồ mà không có bằng chứng lâm sàng là không đủ để chỉ định một quy trình phẫu thuật. Bóc tách cẩn thận trong quá trình phẫu thuật có thể ngăn ngừa thương tích cho nhánh nối.

Nguồn:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4812040/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4775498/
3. https://erar.springeropen.com/articles/10.1186/s43166-022-00156-8
4. https://n.neurology.org/content/92/15_Supplement/P4.4-039