Khoa PHCN

Hải Thượng Lãn Ông LÊ HỮU TRÁC

1. Có bệnh nên xem xét đã rồi mới bốc thuốc, mà vì ngại đêm mưa vất vả, không chịu đến thăm mà đã cho thuốc, đó là TỘI LƯỜI.

2. Có bệnh nên uống thứ thuốc nào đó mới cứu được nhưng sợ người bệnh nghèo túng, không trả được vốn, nên chỉ cho loại thuốc rẻ tiền, đó là TỘI BỦN XỈN.

3. Khi thấy bệnh chết đã rõ, không nói thật mà lại nói lơ mơ để làm tiền, đó là TỘI THAM.

4. Thấy bệnh dễ chữa, nói dối là khó, le lưỡi, chau mày, dọa cho người ta sợ để lấy nhiều tiền, đó là TỘI LỪA DỐI.

5. Thấy bệnh khó, đáng lý phải nói thật rồi mới hết sức cứu chữa nhưng lại sợ mang tiếng là không biết thuốc, vả lại chưa chắc đã thành công, mà đã như vậy thì không được hậu lợi, nên kiên quyết không chịu chữa, đến nỗi người ta bó tay chịu chết, đó là  TỘI BẤT NHÂN.

6. Có trường hợp người bệnh ngày thường có bất bình với mình, khi họ mắc bệnh phải nhờ đến mình, liền nghĩ ra ý nghĩ oán thù, không chịu chữa hết lòng, đó là TỘI HẸP HÒI.

7. Lại như thấy người mồ côi, góa bụa, người hiền, con hiếm mà nghèo đói ốm đau thì cho là chữa mất công vô ích, không chịu hết lòng, đó là TỘI THẤT ĐỨC.

8. Lại như xét bệnh còn lờ mờ, sức học còn non mà đã cho thuốc chữa bệnh, đó là TỘI DỐT NÁT.

(Trích từ Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh, 6 tập, Hội Y học Dân tộc TPHCM tái bản năm 1986)