Bs Lê Thanh Hùng - Khoa Ngoại TKCS

U của cột sống và ống sống chiếm 15% u hệ thần kinh trung ương. Hầu hết u của cột sống và tủy sống lành tính, điều này trái ngược với u nội sọ. Triệu chứng biểu hiện của u cột sống và tủy sống hầu hết là chèn ép và ít khi do xâm lấn.

PHÂN LOẠI U CỘT SỐNG VÀ TỦY SỐNG

U ngoài màng cứng tủy: chiếm 55%, u xuất phát ngoài tủy hoặc mô ngoài màng cứng.

• U di căn: chiếm đa số các u ngoài màng tủy: lyphoma, carcinoma phổi, carcinoma vú, carcinoma tuyến tiền liệt.
• U nguyên phát của cột sống: hiếm gặp, như chordoma, osteoid osteoma, osteoblastoma, aneysmal bone cyst, chondrosarcoma, osteochondroma, vertebral hemangioma, giant cell tumor, giant cell granuloma, multiple myeloma…

U tế bào nội tủy kèm rỗng tủy

• Một số u màng não hoặc u sợi thần kinh vừa trong màng cứng tủy vừa ngoài màng ngoài màng cứng tủy một phần hoặc toàn bộ.

U trong màng cứng ngoài tủy: chiếm 40%, u xuất phát từ màng não hoặc rễ thần kinh.

• U màng não.
• U sợi thần kinh
• Các loại u mỡ vừa xâm lấn ngoài và trong màng cứng
• U di căn

U trong tủy sống: chiếm 5%, u xuất phát từ nhu mô tủy, xâm lấn và phá vỡ cấu trúc tủy sống.

• Astrcytoma: chiếm 30%
• Ependymoma: chiếm 30%
• Các u ít gặp hơn: malignant glioblastoma, dermoid, epidermoid, teratoma, lipoma,

U tế bào Schwann D12

TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG

Đau: là triệu chứng thường biểu hiện sớm nhất

• Đau theo rễ: Là triệu chứng thường gặp nhất, đau theo rễ tăng lên khi làm nghiệm pháp valsalva hoặc khi cột sống chuyển động.
• Đau tại nơi tổn thương, đau khi nằm, đau kịch phát về đêm.
• Đau kiểu tủy: cảm giác đè nặng, bỏng rát,

Rối loạn vận động

• Yếu chi là triệu chứng thường gặp và sau khi có triệu chứng rối loạn cảm giác.
• Trẻ con thường có biểu hiện thay đổi dáng đi.

Rối loạn cơ vòng: thường ảnh hưởng chức năng đi tiểu hơn là chức năng đi tiêu, bí tiểu, tiểu không tự chủ, bất lực.

Các triệu chứng khác: vẹo cột sống, vẹo cổ, xuất huyết dưới nhện, khối u cột sống có thể thấy được.

ĐIỀU TRỊ

Các loại u tủy hầu hết đều có chỉ định phẫu thuật. Mục tiêu phẫu thuật của các u lành là lấy trọn u, các u tế bào thần kinh đệm không thể lấy hết hoàn toàn thì mục tiêu phẫu thuật là giảm khối, bảo tồn chức năng thần kinh. Phương pháp tiếp cận u thường là phẫu thuật lối sau mở bản sống, lấy u vi phẫu. Các u trong ống sống ngoài tủy hầu hết đều có thể lấy trọn u. Đối với các u nội tủy thường phải mở tủy đường giữa phía sau để lấy u. Các u nhu u tế bào màng nội tủy, u nguyên bào mạch máu tụ, u mạch dạng hang có ranh giới rõ với mô tủy thường nên có thể lấy toàn bộ u. Còn với u sao bào tủy việc lấy toàn bộ u khó khăn hơn.