Bs Phạm Ngọc Na - Khoa Ung bướu

Bệnh Lý

• Phần lớn ung thư tiết niệu là ở bàng quang, ung thư biểu mô tiết niệu bao gồm bể thận, niệu quản và niệu đạo ít phổ biến và chiếm khoảng 5% đến 10% trong tất cả ung thư biểu mô đường tiết niệu.
• Ung thư biểu mô đường tiết niệu chủ yếu là biểu mô tế bào chuyển tiếp chiếm khoảng 90%-95% ung thư bàng quang ở Hoa Kì. Ung thư bàng quang bao gồm 5% là ung thư tế bào vảy,1%-2% là ung thư biểu mô tuyến và hơn 1% ung thư tế bào nhỏ. Ung thư đường tiết niệu thường là hỗn hợp giữa ung thư biểu mô, tế bào vảy, biểu mô tuyến, mô liên kết và/hoặc nhiều kiểu trộn lẫn vào nhau
• Bướu dạng phẳng (CIS) là khối u tiết niệu thường gặp ở bệnh nhân ung thư bàng quang không xâm lấn cơ. CIS tăng nguy cơ xâm lấn và tái phát khi kết hợp với các khối u bàng quang không xâm lấn khác
• Bệnh nhân ung thư đường tiết niệu trên chiếm tỷ lệ 20% -40% toàn bộ ung thư tiết niệu, ung thư bàng quang có tỷ lệ khoảng 1% - 4%

Đặc điểm lâm sàng

• Không đau hoặc tiểu máu vi thể là triệu chứng gặp ở 85% bệnh nhân, và hội chứng kích thích bàng quang gặp ở 20% bệnh nhân
• Những bệnh nhân mắc bệnh lý này có thể đau vùng thắt lưng do tắt nghẽn niệu quản
• Triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân là sụt cân, đau bụng, đau xương

Sàng lọc

Đái máu là triệu chứng thường gặp ở bệnh nhận bị ung thư bàng quang, nghiên cứu đã chứng minh các tiện ích của xét nghiệm hemastix. Tuy nhiên, bởi vì tiểu máu thường không đặc hiệu và bệnh nhân có xét nghiệm tiểu máu dương tính cần trải qua các xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân của nó, các phương pháp sàng lọc không xâm lấn thường sử dụng như tế bào học nước tiểu, xét nghiệm nước tiểu, các chất chỉ điểm trong nước tiểu, NMP22, và rất nhiều xét nghiệm khác với độ nhạy và độ đặc hiệu khác nhau. Do đó, để chẩn đoán xác định cần được củng cố với nội soi bàng quang hoặc sinh thiết

Chẩn đoán

• Chẩn đoán với những trường hợp nghi ngờ ung thư bàng quang cần nội soi và tế bào học nước tiểu
• Nếu một khối u bàng quang được phát hiện, bệnh nhân nên được được làm phẫu thuật cắt bỏ khối u bàng quang qua niệu đạo (TURBT) trong trường hợp ung thư giai đoạn đầu. Khối u bàng quang cắt bỏ làm bệnh phẩm bao gồm cơ để có thể đánh giá đầy đủ xâm lấn của khối u. Phẫu thuật cắt bàng quang qua niệu đạo cần tiến hành dưới gây mê
• Kiểm tra dưới gây mê quan trọng trong xác định giai đoạn lâm sàng, cho phép phát hiện ung thư bàng quang tại chỗ, đánh giá sự xâm lấn vào các cơ quan khác ngoài bàng quang, bụng hoặc vùng chậu
• Đường tiết niệu trên cần được làm CT, chụp bể thận, chụp niệu quản, chụp phim có bơm thuốc cản quang đường tĩnh mạch hoặc MR ở những bệnh nhân có kết quả tế bào học dương tính và nội soi bàng quang bình thường. Khi CIS được phát hiện cần được làm sinh thuyết ngẫu nhiên nhiều mẫu để đánh giá.
• Ở những bệnh nhân có nguy cơ cao hoặc khối u xâm lấn cần được làm CT bụng và chậu hoặc MR bụng chậu và CT ngực để đánh giá hạch di căn tại chỗ, bệnh đường tiết niệu, và di căn xa
• Giá trị của FDG/PET CT trong chẩn đoán sớm vẫn còn đang được nghiên cứu và đây là công cụ hỗ trợ tốt (không thay thế) cho CT và MR
• Xạ hình xương với A99m Tc được khuyến khích ở bệnh nhân có phosphat kiềm trong máu cao hoặc đau xương.

Nguồn Clinical oncology - fourth edition