Ths Trình Trung Phong - Khoa Nội tổng hợp

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là một căn bệnh nguy hiểm và phổ biến, số lượng bệnh nhân ngày càng tăng dần qua từng năm nhất là các đô thị lớn và các khu công nghiệp mới phát triển. Bệnh phát triển qua từng năm tháng, ngày càng nặng dần,ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống người bệnh, là gánh nặng cho gia đình và xã hội. Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật về y tế, nhiều kỹ thuật tiên tiến trong điều trị bệnh COPD đã được thực hiện thành công ở nước ta, trong đó nổi bật nhất là kỹ thuật nội soi phế quản đặt van một chiều đã mở ra những hy vọng và cơ hội mới nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh COPD.

Bệnh COPD là căn bệnh làm suy giảm chức năng hô hấp, hạn chế khả năng hoạt động và làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Ở Việt nam số bệnh nhân mắc COPD ngày càng nhiều, đăc biệt là do môi trường ô nhiễm và thói quen hút thuốc lá, thuốc lào còn khá phổ biến. Theo Tổ chức Y tế thế giới, có trên 600 triệu người trên toàn cầu bị bệnh COPD, hơn 3 triệu người chết mỗi năm. COPD là nguyên nhân gây tử vong cao thứ 4 chỉ sau các bệnh mạch vành, ung thư và tai biến mạch máu não.

Tại Việt Nam, theo ước tính của Hội Hô hấp Châu Á Thái Bình Dương năm 2003 tần suất COPD 6,7%, cao nhất trong 12 nước trong khu vực. Nghiên cứu dịch tễ COPD toàn quốc năm 2010 cho kết quả: tỷ lệ mắc COPD chung là 2,2% dân số, trong đó nam là 3,4%, nữ 1,1%. Tỷ lệ mắc bệnh ở người trên 40 tuổi là 4,2%, cao hơn rõ rệt so với nhóm tuổi <40.  Trong khi đó, qua các nghiên cứu cho thấy, chi phí điều trị cho COPD cao hơn hẳn chi phí điều trị hen, lao, viêm phổi. Hơn nữa, COPD ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, hạn chế khả năng thực hiện các hoạt động thường ngày, với các biểu hiện thường xuyên như: ho, khạc đờm mỗi sáng; khó thở khi gắng sức; lo lắng, mỏi mệt; suy giảm các cơ quan chức năng và dễ bị suy hô hấp dẫn tới tử vong trong một đợt kịch phát của bệnh. Dự đoán đến năm 2020, tỷ lệ tử vong do COPD gây ra sẽ đứng hàng thứ 3 trong các nguyên nhân gây bệnh và tỷ lệ mắc bệnh có thể chiếm tới 11% dân số.

COPD là một căn bệnh mãn tính và nguy hiểm nên việc điều trị cũng rất khó khăn. Hiện nay việc điều trị COPD chủ yếu bằng phương pháp nội khoa và dự phòng như cai thuốc lá, tập thở và sử dụng một số loại thuốc hỗ trợ. Trước đây bệnh nhân COPD luôn trong tình trạng thiếu khí do tình trạng ứ khí, giảm sự giãn nở của phổi, giảm dung tích toàn phổi ảnh hưởng rất lớn và ngày càng nặng dần tình trạng suy hô hấp.

Gần đây, để nâng cao chất lượng sống cho người bệnh COPD,nâng cao chất lượng điều trị, Bệnh viện Quân Y 103 đã triển khai thực hiện và thành công kỷ thuật đặt van một chiều bằng phương pháp nội soi phế quản ống mềm để điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cho bệnh nhân nặng. Đây là kỹ thuật nhằm làm giảm dung tích toàn phổi, cải thiện chức năng hô hấp, kết quả làm giảm triệu chứng khó thở, nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh. Đây là một kỷ thuật hiện đại trong điều trị COPD đã được nhiều nước áp dụng nhưng tại Việt Nam thì chưa được triển khai rộng.

Kỹ thuật này thực hiện nhằm loại bỏ phần phổi khí thủng dẫn đến cải thiện chức năng vùng phổi lành, kết quả là giảm triệu chứng khó thở, tăng khả năng vận động của bệnh nhân, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Nguyên lý hoạt động của van một chiều là chỉ cho luồng khí, dịch tiết ra ngoài, trong thì thở ra làm xẹp vùng phổi khí thủng nhưng không cho luồng khí đi vào vùng phổi khí thủng ở thì hít vào.

Đây là tin vui cho những bệnh nhân bị COPD, phần nào sẽ giải quyết được tình trạng suy hô hấp, mở ra hướng điều trị tích cực mới nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh COPD tại Việt Nam.