Liên quan giữa thể thao và chấn thương mắt

Bs Nguyễn Văn Tuấn - Khoa Mắt

Một nghiên cứu đã được công bố trên JAMA Ophthalmology cho thấy khoảng 30.000 người ở Mỹ đã đến cấp cứu mỗi năm với chấn thương mắt liên quan đến thể thao. Ba môn thể thao chiếm gần một nửa trong tất cả các chấn thương mắt: bóng rổ, bóng chày, súng hơi/súng paintball.

Các nhà nghiên cứu Mỹ và Thụy Sĩ đã phân tích dữ liệu từ 30 triệu lượt khám tại khoa cấp cứu trên toàn nước Mỹ từ năm  2010 – 2013 để xem xét gánh nặng thể thao liên quan đến chấn thương ở mắt.

Hình minh họa

Dưới đây là những điểm nổi bật của nghiên cứu này (1):

• 120.847 người đến khoa cấp cứu với chấn thương mắt; 85.961 đến với chấn thương mắt là bệnh chính.
• Bệnh nhân chủ yếu là nam giới (81,3%) và trẻ (tuổi trung bình 20 cho cả nam và nữ).
• Bóng rổ là nguyên nhân hàng đầu gây chấn thương mắt ở nam (25,7%), tiếp theo là bóng chày/bóng mềm, súng hơi/súng paintball
• Bóng chày/bóng mềm là nguyên nhân hàng đầu trong số các bệnh nhân nữ (19,2%), tiếp theo là đi xe đạp và bóng đá.
• Loại chấn thương mắt phổ biến nhất là vết thương hở của phần phụ mắt.
• Mặc dù chỉ chiếm 9,9% nguyên nhân gây chấn thương mắt nhưng súng hơi/súng paintball gây giảm thị lực với tỉ lệ cao nhất (26,4%).
• Chấn thương mắt do bóng đá chiếm 5,9%; gây khiếm thị 10,9%.

Các tác giả trong nghiên cứu này nói rằng dữ liệu thống kê của họ cho thấy tầm quan trọng của nỗ lực giảm thiểu tối đa chấn thương mắt liên quan đến các môn thể thao. Vận động viên phải sử dụng các thiết bị bảo vệ mắt trong một số môn thể thao.

Ở Việt Nam chấn thương mắt là vấn đề thời sự, có khoảng 20% các tai nạn dân sự bị chấn thương mắt liên quan đến thể thao. Bệnh việt Mắt TPHCM trong 6 tháng đầu năm 2010 có 683 ca chấn thương nhãn cầu trong đó lao động sản xuất chiếm 51,7%, thể thao chiếm 3%. Hậu quả để lại nặng nề, ảnh hưởng cả về chức năng thị giác lẫn thẫm mỹ.

Tại Khoa Mắt Bệnh viện đa khoa Quảng Nam từ tháng 1/2011 đến tháng 6/2012 có 148 ca chấn thương mắt chiếm 10% bệnh nhân điều trị bệnh mắt. Nguyên nhân chủ yếu do tai nạn sinh hoạt (64,19%) trong đó có từ thể thao. Bệnh nhân đến viện với tình trạng nặng (chỉ có 7,59% số mắt còn thị lực từ 4/10 – 7/10). Có 73,79% số mắt đã mù lòa mặc dù đã kết hợp các phương pháp điều trị. Với kết quả này, tác giả kiến nghị nên truyền thông sâu rộng hơn nữa về chấn thương mắt đến đông đảo nhân dân, đặc biệt người lao động và học sinh, vận động viên để họ biết tự bảo vệ đôi mắt hoặc trang bị thiết bị bảo vệ khi sinh hoạt và chơi thể thao (2).

Tài liệu tham khảo

1. R. Sterling Haring et al (2016), Epidemiology of Sports-Related Eye Injuries in the United States, JAMA Ophthalmol,134(12):1382-1390.
2. Dương Tấn Hùng, Lê Thị Hà (2012), Nghiên cứu tình hình điều trị chấn thương nhãn cầu tại khoa mắt bệnh viện đa khoa Quảng Nam.