Đồng thuận về chăm sóc trong phẫu thuật cố định cột sống thắt lưng: Khuyến nghị của hiệp hội phục hồi sau phẫu thuật (ERAS®)

Bs Đoàn Kim Nhựt - 

1. Giảm Đau Sau Mổ

Việc sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) trong phẫu thuật cố định cột sống thắt lưng vẫn gây tranh cãi do lo ngại về tác động đến quá trình liền xương. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng thuyết phục cho thấy NSAID làm suy giảm quá trình tạo xương, và việc dùng NSAID ngắn hạn (<2 tuần) trước phẫu thuật không ảnh hưởng đến tỷ lệ liền xương. Do đó, acetaminophen và NSAID, bao gồm cả các chất ức chế COX-2, nên được đưa vào trong chiến lược giảm đau đa phương thức, trừ khi có chống chỉ định.

Opioid có hiệu quả trong giảm đau sau mổ, nhưng cần hạn chế sử dụng để giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn và giảm biến chứng.

Khuyến nghị: Áp dụng phác đồ giảm đau đa phương thức một cách thường quy.

- Chất lượng bằng chứng: Trung bình
- Mức độ khuyến nghị: Mạnh

2. Kiểm Soát Buồn Nôn và Nôn Sau Phẫu Thuật (PONV)

PONV là biến chứng thường gặp, ảnh hưởng đến 30-50% bệnh nhân phẫu thuật, và có thể lên tới 80% ở nhóm nguy cơ cao. Biến chứng này gây mất nước, làm chậm quá trình hồi phục dinh dưỡng, và làm tăng chi phí y tế.

Các yếu tố nguy cơ chính gồm: giới tính nữ, tiền sử PONV hoặc say tàu xe, và không hút thuốc. Các nhóm thuốc chống nôn bậc một gồm đối kháng dopamine (D2), đối kháng serotonin (5HT3) và corticosteroid. Khi PONV xảy ra, nên sử dụng nhóm thuốc khác so với nhóm đã dùng dự phòng.

Khuyến nghị:
- Đánh giá nguy cơ PONV trước phẫu thuật.
- Áp dụng phác đồ dự phòng PONV đa phương thức.

- Chất lượng bằng chứng: Cao
- Mức độ khuyến nghị: Mạnh

3. Dẫn Lưu Sau Phẫu Thuật

Sử dụng ống dẫn lưu trong phẫu thuật cố định cột sống thắt lưng nhằm giảm nguy cơ nhiễm trùng và tụ máu. Tuy nhiên, bốn nghiên cứu RCT cho thấy việc đặt ống dẫn lưu không làm giảm tỷ lệ nhiễm trùng vết mổ (SSI) hay tụ máu sau phẫu thuật (PEH). Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng việc dẫn lưu kéo dài có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng vết mổ.

Mặc dù có thể giúp loại bỏ tụ máu và giảm xơ hóa màng cứng, nhưng đối với phẫu thuật hợp nhất phân đoạn ngắn và ít xâm lấn, dẫn lưu có thể làm chậm hồi phục và gây đau tại vị trí phẫu thuật.

Khuyến nghị: Không khuyến khích sử dụng dẫn lưu thường quy trong phẫu thuật cố định cột sống thắt lưng đoạn ngắn.

- Chất lượng bằng chứng: Trung bình
- Mức độ khuyến nghị: Mạnh

Nguồn: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1529943021000024#