Nhân một trường hợp phẫu thuật cấp cứu kịp thời bệnh nhân gãy hở phức tạp thân xương hàm dưới tại Bệnh viện đa khoa Quảng Nam

Bs CKI Ngô Thị Thu Thảo - 

• Họ và tên bệnh nhân: Phạm Minh Ph; Nam; 24 tuổi
• Địa chỉ: Tam Thái - Phú Ninh

Bệnh nhân bị tai nạn giao thông được đưa vào Khoa Cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Quảng Nam, tiếp nhận lúc 10h46 phút ngày 23/11/2020 trong tình trạng hôn mê, glasgow 9 điểm, vết thương phức tạp vùng dưới hàm, cổ trái, gãy hở phức tạp, gãy vụn thân xương hàm dưới trái, chảy nhiều máu, chèn ép đường thở. Sau khi hội chẩn Bs trực khoa RHM quyết định chuyển phẫu thuật cấp cứu.

Bệnh nhân được nhanh chóng làm các thủ tục trước mổ và chuyển lên khoa Gây mê Hồi sức, phẫu thuật cấp cứu dưới gây mê nội khí quản đường mũi.

Ê kíp phẫu thuật chuyên khoa RHM gồm: Bs.Ck2 Nguyễn Minh Đức và Bs.Ck1 Ngô Thị Thu Thảo; tiến hành thăm dò đường gãy xương hàm dưới qua vết thương hở vùng dưới hàm, thấy xương hàm dưới trái gãy phức tạp, vụn nát nhiều đường từ cằm đến góc hàm trái, gãy vỡ nát bản xương mặt trong xương hàm dưới trái, gãy rời vùng xương ổ răng từ răng 34,35,36,37, nhiều mảnh xương rời và răng bậc ra ngoài cung hàm. Sau khi làm sạch vết thương, cắt lọc, gắp bỏ các mảnh dị vật, những mảnh xương vụn, nhỏ đã tách rời, còn những mảnh xương lớn sắp xếp lại theo đúng giải phẫu, kiểm tra đúng khớp cắn. Ê kíp quyết đinh kết hợp xương qua các đường gãy bằng nẹp và vít.

Hình ảnh CT hàm mặt

Gãy xương hàm dưới nguyên nhân chính là do tai nạn giao thông và các hoạt động bạo lực đánh nhau.

Vấn đề điều trị gãy xương hàm mặt nói chung, điều trị gãy xương hàm dưới nói riêng ngày nay có nhiều phương pháp. Mỗi trường hợp gãy xương nằm trong cái chung lại có những đặc biệt riêng nên người thầy thuốc cần vận dụng kiến thức của mình vào từng trường hợp cụ thể cho thích hợp.

Điều trị tại chỗ đúng và tốt là cơ bản cũng cần cho kháng sinh toàn thân loại dành cho vi khuẩn yếm khí và Gram(-) như : cephalosporin thế hệ 3,4; metronidazol... và nâng sức.

1/ Phương pháp điều trị: có 2 loại

• Điều trị bằng chỉnh hình
• Điều trị bằng phẫu thuật

Có khi cần phối hợp điều trị cả hai.

Trước một trường hợp gãy xương hàm dưới bao giờ cũng nên nghĩ đến và tìm cách điều trị bằng chỉnh hình, vì đối với phương pháp chỉnh hình người ta có thể giải quyết được phần lớn các trường hợp. Chỉ khi nào tiên lượng điều trị chỉnh hình không mang lại kết quả, ít kết quả hoặc kết quả không chắc chắn mới nên đề cập đến phẫu thuật hoặc phẫu thuật phối hợp với chỉnh hình.

2/ Mục đích điều trị:

• Phục hồi chức năng: cụ thể là khớp cắn trung tâm đúng, ăn, nói, nuốt, há, ngậm miệng và cảm giác bình thường.
• Phục hồi thẩm mỹ

3/ Yêu cầu điều trị:

• Nắn chỉnh lại xương gãy.
• Cố định xương gãy.
• Ngăn ngừa biến chứng xảy ra.

*Phương pháp chỉnh hình:

• Ngoài mặt: Dùng khí cụ nắn chỉnh ngoài
• Trong miệng: Dùng các cung nắn chỉnh như: Tiguer, nút Ivy, mini vít.

*Phương pháp phẫu thuật: can thiệp cố định 2 đầu xương gãy theo giải phẫu.

• Kết hợp xương bằng chỉ thép.
• Kết hợp xương bằng nẹp vít.

Hiện tại, phương pháp điều trị gãy xương hàm dưới nói riêng cũng như gãy xương vùng hàm mặt chủ yếu sử dụng kết hợp xương bằng nẹp vít, nó mang lại kết quả tốt cũng như sự tiện lợi cho bệnh nhân.

Nguyên tắc:

• Rạch bộc lộ vùng gãy xương.
• Nắn chỉnh các đầu xương gãy theo đúng giải phẫu.
• Uốn nẹp vít cố định 2 đầu xương gãy.
• Đặt nẹp vít cố định 2 đầu xương.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bệnh lý và phẫu thuật hàm mặt - Tập 1- Bộ môn Răng Hàm Mặt - Trường đại học Y Hà Nội.