Viêm bờm mỡ đại tràng

Bs Trần Thị Ly Na - Khoa CĐHA

1. ĐẠI CƯƠNG

• Bờm mỡ đại tràng: túi chứa mỡ, có cuống, nhô từ dưới thanh mạc ra xoang phúc mạc.
• Gồm: các thuỳ mỡ màuvàng và trục mạch máu (1-2 động mạch + 1 tĩnh mạch), dạng oval như trái nho hay dài như ngón tay.
• Dày 1-2cm, dài 0,5 - 5cm (± >1,5cm), số lượng 50 – 100, xếp 2 hàng theo các dải dọc từ manh tràng đến chỗ nối sigma-trực tràng.Thường đi kèm theo túi thừa.

• Viêm bờm mỡ đại tràng cấp: nhồi máu cục bộ bờm mỡ do xoắn / thuyên tắc do huyết khối tự phát trong tĩnh mạch trung tâm bờm mỡ.
• Lâm sàng: đau bụng dưới (hố chậu phải cần phân biệt với viêm ruột thừa, hố chậu trái cần phân biệt với viêm túi thừa sigma)
• Cận lâm sàng: X-quang, siêu âm, CT Scanner hoặc MRI
• Chẩn đoán phân biệt : nhồi máu mạc nối, viêm hạch mạc treo, các u chứa mỡ, các viêm đường tiêu hóa khác…
• Điều trị: thường bệnh tự giới hạn (5 – 7 ngày) à điều trị  bảo tồn bằng điều trị triệu chứng, không cần phẫu thuật.
• Biến chứng: hiếm: dính ruột, tắc ruột, lồng ruột, vật lạ trong xoang phúc mạc, viêm phúc mạc, tạo áp xe.

2. PHÂN LOẠI

Viêm bờm mỡ đại tràng  nguyên phát:
• do xoắn hay huyết khối tự phát à viêm khu trú (± không ảnh hưởng mạch máu)
• Độ tuổi 50 – béo phì – nữ
• Xuất độ: đại tràng sigma > manh tràng– đại tràng lên > đại tràng ngang (hiếm) (± trong túi thoát vị nghẹt)

Viêm bờm mỡ đại tràng  thứ phát: sau viêm ruột thừa, viêm túi thừa, viêm tụy cấp, viêm túi mật.

3. HÌNH ẢNH BỜM MỠ ĐẠI TRÀNG BÌNH THƯỜNG

Không thấy bờ mỡ đại tràng trong trạng thái xoang bụng bình thường. Chỉ thấy khi có dịch tạo tương phản trong xoang phúc mạc (tự thân: dịch báng, tràn máu.
• Cấu trúc dạng thuôn dài hay đa thùy: kém cản quang / Xquang, đậm độ thấp (mỡ) / CT, sinh âm và di động / siêu âm xuất phát từ bề mặt thanh mạc đại tràng.

4. HÌNH ẢNH HỌC CỦA VIÊM BỜ MỠ ĐẠI TRÀNG

a. XQUANG  

Không đặc hiệu:hình khuyết hẹp, bờ không đều (đa cung), ngấm cản
quang kém do đè ép từ ngoài khi chụp Xquang đại tràng cản quang.

b. SIÊU ÂM

Khối nhỏ tròn hay bầu dục, phản âm mạnh (mỡ), có viền phản âm kém bao quanh, ấn không xẹp và đau. Nằm ở thành bụng trước-bên và dính với đại tràng

Doppler (-).

c. CT SCAN

Khối oval 1-4cm, đậm độ mỡ, có biến đổi viêm xung quanh, nằm cạnh đại tràng , tiếp giáp thành trước đại tràng.  Khối đa thuỳ do nhiều bờm mỡ đại tràng cạnh nhau bị viêm cùng lúc.

Viền đậm độ cao bao quanh khối, dày 2- 3mm (phản ứng viêm phúc mạc tạng # viền echo kém / siêu âm). Thâm nhiễm mỡ xung quanh dễ thấy hơn dày thành đại tràng lân cận ± dày phúc mạc thành lân cận.

“Dấu đốm trung tâm” hay “dải dọc trung tâm” có bờ mờ, đậm độ cao hơn (do sung huyết, huyết khối mạch máu trung tâm hay vùng xuất huyết, xơ hóa, ± vôi hóa dạng vỏ sò.

 

d. MRI

BMĐT bình thường: trên T1W không tiêm tương phản có tín hiệu cao gần bằng mỡ phúc mạc; giảm mạnh tín hiệu trên hình T2 xóa mỡ.

Viêm BMĐT: viền mỏng kèm thâm nhiễm xung quanh / T1- FS + gadolinium. Trên T2W, tăng tín hiệu tương ứng. TM trung tâm tín hiệu thấp trên cả T1W và T2W.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. https://radiopaedia.org/articles/epiploic appendagitis?fbclid=IwAR0vCL02WJZcqZEmO9shtFE9m56ujTj83rr2VVYUfH-E-2rzhFT3Jk3h9xU