Ths Lê Tự Định - Khoa ICU

Theo một nghiên cứu gần đây, việc sử dụng warfarin, một thuốc chống đông máu để ngăn ngừa đột quỵ ở những bệnh nhân nhập viện với chứng rung nhĩ vẫn còn dưới mức tối ưu.

"Chúng tôi phát hiện 73 trong số 119 bệnh nhân có nguy cơ cao bị đột quỵ không đào thải warfarin", trưởng nhóm nghiên cứu, BS Lim Toon Wei, giám đốc đơn vị chăm sóc mạch vành, Trung tâm Tim mạch Đại học Quốc gia Singapore cho biết. "Chảy máu là  lý do số 1  để thầy thuốc không dùng thuốc chống đông cho bệnh nhân."

Các nghiên cứu hồi cứu bao gồm 1.826 bệnh nhân nhập viện tại đơn vị tim mạch của Bệnh viện Đại học Quốc gia từ tháng 1 đến tháng 3.2010. Trong số những bệnh nhân này, có 163 bệnh nhân rung nhĩ không có bệnh lý van tim và 119 bệnh nhân là có nguy cơ cao bị đột quỵ. Gần 60 % là nam giới. Tuổi trung bình là 69 tuổi.

Những bệnh nhân lớn tuổi và những người có tiền sử chảy máu hiếm khi được dùng warfarin. Trong số những bệnh nhân đang dùng warfarin, 40,7 % không nằm trong giới hạn điều trị chống đông, khiến họ tăng nguy cơ huyết khối. Gần 19% nằm trong giới hạn điều trị chống đông, cho thấy tăng nguy cơ chảy máu.

Sau 2 năm theo dõi, những bệnh nhân đã đào thải warfarin ít có khả năng bị đột quỵ (tỷ lệ khác biệt (OR) 0,11, p = 0,036).

"Bệnh nhân cao tuổi được hưởng lợi nhiều nhất từ ​​warfarin, nhưng hầu hết thời điểm họ ở trong tình trạng giảm đông vì các bác sĩ lo ngại về biến chứng chảy máu", ông Lim nói. "Thực sự, vấn đề lâm sàng nan giải là làm sao để đánh giá nguy cơ chảy máu so với nguy cơ đột quỵ."

Mặc dù hiệu quả trong việc ngăn ngừa đột quỵ, warfarin rất phức tạp khi sử dụng vì có cửa sổ điều trị hẹp (tỷ lệ chuẩn hóa quốc tế [INR], 2-3), trong đó cần đặt ra một vấn đề an toàn đáng kể trong điều trị. Nó cũng tương tác với một số loại thuốc, chẳng hạn, paracetamol và Gingko, và các loại thực phẩm như rau lá xanh đậm, trà xanh và nước ép trái cây khác.

Các hướng dẫn hiện hành khuyến cáo sử dụng các thuốc chống đông máu mới cho bệnh nhân rung nhĩ khi warfarin không thể sử dụng. Yếu tố kháng Xa bằng đường uống, rivaroxaban, đã được phê duyệt tại Singapore để làm giảm nguy cơ đột quỵ và thuyên tắc hệ thống ở bệnh nhân rung nhĩ không có bệnh lý van tim, là "rất gần với các thuốc chống đông máu đường uống lý tưởng", ông Lim nói.

Tác dụng của thuốc không thua warfarin, với tỷ lệ xuất huyết  và các tác dụng phụ khác không đáng kể, ít nguy cơ chảy máu nội sọ và tử vong. Không giống như warfarin, thuốc dễ sử dụng vì đi kèm trong một viên thuốc uống liều cố định và không cần theo dõi các xét nghiệm đông máu thường xuyên. "Cần gia tăng sự chấp nhận của thuốc này trong thầy thuốc và bệnh nhân để phòng ngừa tình trạng huyết khối động tĩnh mạch ", ông Lim nói.

Lược dịch từ “Warfarin underutilized in patients at risk of stroke”,  Elvira Manzano, Medical Tribune, June 2013.