Nguy cơ và lợi ích của mổ lấy thai

Bs Nguyễn Anh Khiêm - Khoa Sản

Mổ lấy thai (MLT) là một phẫu thuật nhằm lấy thai nhi, nhau và màng ối qua một vết mổ ở thành tử cung (không bao gồm mổ lấy thai trong vỡ TC). Trước đây, chỉ định MLT còn hạn chế do nhiễm trùng và sự hạn chế của gây mê hồi sức. Ngày nay, sự phát triển của phẫu thuật, phương tiện vô khuẩn, kháng sinh, truyền máu, gây mê hồi sức đã giảm hẵn các tai biến của MLT. Tiên lượng của  thai nhi và mẹ tốt hơn, do đó MLT ngày càng rộng rãi.

loiichMLT

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỉ lệ MLT chỉ nên giới hạn dưới mức 15% để tránh tai biến và nếu không vì lý do y khoa thì không nên MLT trước 39 tuần. Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ MLT tăng lên đáng kể.Tại Mỹ, năm 1965 tỷ lệ MLT chỉ 4,5% đến năm 1988, tỷ lệ MLT là 25% và năm 2014 tỷ lệ này tăng lên 32.2 % .Tại các nước Châu âu tỷ lệ MLT hiện nay là 30%.Trung Quốc là một trong những nước có tỷ lệ MLT cao nhất trên thế giới, năm 2010 tỷ lệ MLT khoảng 46% và có 25% MLT không phải vì lý do y khoa. Ở Brazil, bệnh viện công có tỷ lệ MLT là 35%, bệnh viện tư là 70%. Tại Việt Nam, tỷ lệ MLT năm 2002 khoảng 10%, 2008 là 30% ( WHO). Theo thống kê Bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2005, Tỷ lệ MLT là 40%. Hiện nay, tại Việt Nam, tỷ lệ MLT theo thống kê ở một số bệnh viện, con số này dao động từ 30- 70%.Bệnh viện Từ Dũ tổng số sinh tại Bệnh viện năm 2008 là 51244 ca thì sinh mổ chiếm 23776 ca (≈ 46%). Tỷ lệ MLT thay đổi theo từng ca trực, từng bệnh viện và từng địa phương, thường được lạm dụng ở nơi có thu nhập cao, do đó tỉ lệ MLT tăng lên đều đặn.       

1. Nguyên Nhân tăng tỷ lệ MLT

Do Thai Phụ và Gia đình :

Do Khoa Học Kỹ Thuật :

Do Bác sỹ :

2. Lợi ích và nguy cơ của MLT

Lợi ích của MLT

Nguy cơ của MLT :

Đối với mẹ :

            + Nhiễm trùng tại vết mổ : xảy ra khoảng một trong số mười sản phụ, ngay cả khi đã được dùng kháng sinh dự phòng tại thời điểm phẫu thuật và sau phẫu thuật . phổ biến hơn đối với những đối tượng nguy cơ như đái tháo đường , béo phì , HIV …

            + Nhiễm trùng nội mạc tử cung : xảy ra nhiều hơn trong những trường hợp ối vỡ trước mổ , khám âm đạo nhiều lần trước mổ.

             + Nhiễm trùng đường tiết niệu : đặt sonde tiểu trước và sau mổ có thể gây nhiễm trùng .

             + Tai biến : hạ huyêt áp do thuốc tê lan tỏa ức chế TK giao cảm, mạch chậm , buồn nôn , suy HH.

            + Biến chứng :ngộ độc thuốc tê do tiêm nhầm thuốc tê vào mạch máu , dùng quá liều thuốc tê. Dị ứng thuốc tê tại chỗ như ban đỏ, mề đay hiếm gặp hơn là dị ứng toàn thân trụy tim mạch , tụt huyết áp. Biến chứng muộn có thể nhức đầu thường xảy ra sau 24 – 48h.

             + tăng nguy cơ bị nhau tiền đạo, nhau cài răng lược và nhau bong non.

             + tăng nguy cơ vỡ tử cung do nứt vết mổ có thể gây tử vong mẹ và con nếu không xử trí kịp thời.

Đối với con

loiichMLT2 

 Bảng 1: Tỉ lệ biến chứng hô hấp trên 1,000 trường hợp mổ lấy thai chủ động

Kết Luận

Song song với lợi ích thì MLT cũng có rất nhiều nguy cơ. MLT chủ động chỉ nên đề cập đối với những bà mẹ mang thai có bệnh nội khoa hoặc lý do sản khoa cần chấm dứt thai kỳ. Sinh mổ chủ động tăng nguy cơ rối loạn hô hấp cho trẻ sơ sinh và bệnh suất đáng kể cho mẹ. Theo khuyến cáo của ACOG:

Trừ những trường hợp có chỉ định tuyệt đối, đứng trước 1 chỉ định MLT tương đối chúng ta cần thận trọng xem xét để mang đến nhiều lợi ích, an toàn hơn cho sản phụ và thai nhi.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

  1. Bộ môn Sản phụ khoa, Mổ lấy thai, Đại học Y dược TP Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Y học, trang 451-461.
  2. Phan Trường Duyệt,  Phẫu thuật sản phụ khoa, “ Lịch sử mổ lấy thai, Các chỉ định mổ lấy thai”, Nhà xuất bản Y học ( 2013), trang 20-36, 212.
  3. Suberdar Nim, Neonatalogist, Sinh mổ chủ động và tử vong sơ sinh, Hội thảo chuyên đề Nhi sơ sinh, BVĐK Quảng Nam, 28/5/2015.
  4. ACOG Committee Opinion Number 559 “ Cesarean delivery on martenal request. April 2013.
  5. American College of Obstetricians and Gynecologists. ACOG Committee Opinion No. 394, December 2007. Cesarean delivery on maternal request. Obstet Gynecol 2007; 110:1501.
  6. Smith GC, Pell JP, Cameron AD, Dobbie R. Risk of perinatal death associated with labor after previous cesarean delivery in uncomplicated term pregnancies. JAMA 2002; 287:2684.
  7. William's Obstetric, 23rd edition, Chapter 25 Cesarean delivery and Postpartum hysterectomy, pages 544- 564

Tin mới hơn:
Tin cũ hơn:

Lần cập nhật cuối lúc Thứ năm, 05 Tháng 11 2015 10:54